Άγιοι Πατέρες,
Κύριε Δήμαρχε Σιντικής, φίλε Απόστολε Καρύδα,
Κύριοι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
Υψηλοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι,
Η ιστορική μνήμη δεν είναι γνωστική πολυτέλεια, ούτε αφορά μόνο τους ιστορικούς.
Είναι το κατεξοχήν εργαλείο όλων μας για:
-να ερμηνεύσουμε το παρόν,
-να αναλάβουμε τον ιστορικό μας ρόλο
-και να διαμορφώσουμε, στο βαθμό που μπορούμε, το μέλλον.
Αυτό είναι το πραγματικό νόημα της ιστοριογνωσίας.
Να διευρύνουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες,
-να κατακτήσουμε την ουσιαστική γνώση,
-να απεγκλωβιστούμε από προκαταλήψεις,
-να αντισταθούμε στην παραπληροφόρηση
-και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη,
καλλιεργώντας παράλληλα ιδανικά και υψηλές ηθικές αξίες.
Μεταγγίζοντας αυτές τις αξίες και τα ιδανικά στις επόμενες γενιές των Ελλήνων, δίνουμε στη νεολαία μας την ευκαιρία να μάθει τι σημαίνουν:
-παράδοση
-και πατρίδα.
Να διδαχθεί το ένδοξο παρελθόν του Έθνους μας,
-να ενδυναμώσει η εθνική της συνείδηση,
-να τονωθεί η φιλοπατρία
-και η εθνική της αυτογνωσία.
Να μάθουν δηλαδή τα παιδιά μας, ποιοι είμαστε και τι έχουμε πετύχει οι Έλληνες.
Αυτός είναι ο λόγος που στο Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης επιλέξαμε το Σιδηρόκαστρο ως τον τελευταίο σταθμό της περιοδείας της έκθεσης «Κειμήλια Απελευθέρωσης 1912-1913» σε 28 μεγάλες πόλεις της Μακεδονίας.
Τούτη η επιλογή έγινε με συγκεκριμένα κριτήρια.
Πρώτον το Σιδηρόκαστρο, μαζί με:
-τη Νιγρίτα
-και το Δοξάτο,
αποτελεί μια από τις μαρτυρικές πόλεις της Μακεδονίας που γνώρισε τη βαρβαρότητα του Βουλγαρικού Στρατού.
Δεύτερον ανήκει στον δήμο Σιντικής, που είναι ο τελευταίος δήμος της πατρίδας μας στο δρόμο προς τη Βουλγαρία.
Τρίτον, το τίμημα της απελευθέρωσης αυτού του περήφανου τόπου, ήταν βαρύ.
Παραμονές της 27ης Ιουνίου του 1913, κατά την υποχώρησή του, ο Βουλγαρικός Στρατός κατέστρεψε ολοσχερώς ό,τι έβρισκε το διάβα του.
Σπίτια και καταστήματα παραδόθηκαν στην πύρινη λαίλαπα, γυναίκες και παιδιά σφαγιάστηκαν.
Αυτά αντίκρισε ο Ελληνικός Στρατός όταν μπήκε ως απελευθερωτής στο Σιδηρόκαστρο.
Θρήνο και στεναγμό, που όμως γιάτρευε η προσμονή της ελευθερίας μετά από πέντε αιώνες σκλαβιάς.
Παρά τη συμφορά, το σθένος των κατοίκων του Σιδηροκάστρου δεν κάμφθηκε.
Μέτρησε:
-ο αγώνας για την πολυπόθητη απελευθέρωση
-και ο πόθος να υψωθεί και πάλι περήφανα η ελληνική σημαία.
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, κυρίες και κύριοι, δεν ήταν κατακτητικοί.
Ήταν απελευθερωτικοί.
Δεν επιτεθήκαμε σε άλλες χώρες.
Αμυνθήκαμε και αγωνιστήκαμε ενάντια σε εκείνους που θέλησαν να προσαρτήσουν τη Μακεδονία μας.
Το έπος του 1912-1913 ενδυνάμωσε:
-το εθνικό αίσθημα
-και την εθνική ταυτότητα του λαού μας,
ενισχύοντας παράλληλα την αντίληψη:
-για εθνική αλληλεγγύη
-και ένα κοινό πεπρωμένο.
Αυτά τα στοιχεία έρχεται να αναδείξει η περιοδική έκθεση «Κειμήλια Απελευθέρωσης Μακεδονίας» που εγκαινιάζουμε σήμερα στη Λέσχη Αξιωματικών Σιδηροκάστρου.
Μέσα από τα ανεκτίμητα εκθέματα που αποκαλύπτονται για πρώτη φορά στο κοινό, θέλουμε να θυμίσουμε την πλούσια ιστορία μας.
Να ξυπνήσουμε μνήμες,
-να αφυπνίσουμε εθνικές συνειδήσεις
-να σπείρουμε το σπόρο της ομόνοιας
-και να προτάξουμε το εθνικό συμφέρον.
Αυτό που μας κράτησε ενωμένους στα δύσκολα χρόνια που βίωσε η πατρίδα μας, στα τέλη της δεκαετίας του 1890.
Θα σας υπενθυμίσω δυο σημαντικά γεγονότα-σταθμούς στην ελληνική ιστορία.
Πρώτον την οικονομική κατάρρευση του 1893, με το περίφημο «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Χαρίλαου Τρικούπη.
Δεύτερον τον καταστροφικό Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897.
Πρόκειται για χρονολογίες που σημάδεψαν τον ελληνικό λαό.
Δυο χρονολογίες που αν και γονάτισαν το φρόνημά μας, εν τούτοις δεν λύγισαν την ελληνική ψυχή.
Αντίθετα μας όπλισαν με περίσσια δύναμη και θάρρος:
-να ανταπεξέλθουμε στο πεδίο των μαχών,
-να ανυψώσουμε μέσα από τη νικηφόρα πορεία του στρατού μας το γόητρο του λαού και των Ενόπλων Δυνάμεών μας
-και να βάλουμε τα θεμέλια για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας.
Έτσι λοιπόν, αυτή η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη όλων των ηρώων, γνωστών και μη, που θυσιάστηκαν για να μπορούμε εμείς σήμερα να είμαστε ελεύθεροι.
Για να μπορούμε:
-να πατούμε τη γη της ελεύθερης Μακεδονίας,
-να είμαστε Ορθόδοξοι,
-να είμαστε Έλληνες.
Για αυτό και θα ήθελα από αυτό το βήμα να ευχαριστήσω όσους εργάστηκαν σκληρά:
-τόσο για τη σημερινή εκδήλωση,
-όσο και για τις άλλες 27 που προηγήθηκαν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Μακεδονίας μας.
Θα ξεκινήσω από το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και τον διευθυντή του Βασίλειο Νικόλτσιο, ο οποίος μαζί με το γιο του Νίκο είναι οι επιμελητές της έκθεσης.
Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω το Γ’ Σώμα Στρατού για την πολύτιμη βοήθειά του.
Ακόμη:
-το Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης,
-τους ΟΤΑ που υποστήριξαν και συνδιοργάνωσαν μαζί με το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης αυτές τις δράσεις,
-καθώς και τον ενιαίο πλέον εθνικό εκθεσιακό μας φορέα, τη ΔΕΘ-Helexpo Α.Ε.,
χωρίς την ευγενική υποστήριξη της οποίας δεν θα μπορούσε να γίνει τίποτα από όλα αυτά.
Και ότι κάναμε, έγιναν χωρίς να επιβαρύνουμε ούτε με ένα ευρώ τον κρατικό προϋπολογισμό.
Πολλά ευχαριστώ οφείλω και στο Δήμαρχο Σιντικής, τον φίλο μου Απόστολο Καρύδα, αλλά και στον κ. Νίκο Κουλιάλη, πρόεδρο Νομικού Προσώπου Αθλητισμού και Πολιτισμού του Δήμου, που εργάστηκαν εξίσου σκληρά για τη σημερινή πολύ ωραία και ζεστή εκδήλωση.
Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω και δυο στενούς μου συνεργάτες στο Υπουργείο:
-τον εμπνευστή της έκθεσης «Κειμήλια Απελευθέρωσης Μακεδονίας» Βασίλη Γάκη
-και την επιστημονική μου συνεργάτιδα Πέγκυ Κιουτσούκη,
που σχεδόν ένα χρόνο τώρα εργάστηκαν πυρετωδώς για τις δράσεις που έλαβαν χώρα από τις 26 Οκτωβρίου 2012, μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον έναν αιώνα ελεύθερης Μακεδονίας.
Φίλες και φίλοι,
Είναι τιμή και περηφάνια να είσαι Έλληνας.
Είναι τιμή και περηφάνια να είσαι Μακεδόνας.
Είναι τιμή και περηφάνια να θυσιάζεσαι για την πατρίδα σου.
Γιατί οι Έλληνες δεν πολεμούμε σαν ήρωες, αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.
Για αυτό αγαπάμε την πατρίδα μας.
Με αυτές τις σκέψεις σας καλώ να εγκαινιάσουμε όλοι μαζί την έκθεση «Κειμήλια Απελευθέρωσης Μακεδονίας» και να θυμηθούμε ποιο είναι το Έθνος μας και ποιο το ιερό καθήκον που κουβαλάμε στις πλάτες μας.
Αυτό εννοούσε και ο σπουδαίος ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης όταν έγραψε πως:
«Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν:
-μια ελιά,
-ένα αμπέλι
-κι ένα καράβι.
Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις».
Σας ευχαριστώ.
