Παναγιότατε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.κ. Άνθιμε,
Αγαπητοί συνάδελφοι στο Ελληνικό Κοινοβούλιο,
Κύριε Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας,
Κύριε Δήμαρχε Θεσσαλονίκης,
Υψηλοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι,
χρόνια πολλά σε όλους τους Έλληνες.
192 χρόνια μετά, η Εθνέγερση της 25ης Μαρτίου του 1821 είναι το λαμπρό παράδειγμα της ομοψυχίας των Ελλήνων στους αγώνες για την προάσπιση όλων εκείνων των πανανθρώπινων αξιών του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, που αποτελούν ιερή παρακαταθήκη του Γένους μας.
Σήμερα το μήνυμα της εθνικής παλιγγενεσίας για σεβασμό:
-της ελευθερίας,
-της δημοκρατίας,
-των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
-και της κοινωνικής δικαιοσύνης,
είναι πιο επίκαιρο ποτέ και μας βοηθά να αντλήσουμε χρήσιμα διδάγματα για το μέλλον.
Στο Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης, αναγνωρίζοντας ότι οι ήρωες του 1821 πρέπει να τιμούνται μέσα από τις επιλογές και τις πράξεις μας, προχωρούμε στην πραγματοποίηση άλλης μιας αξιόλογης έκθεσης από πλευράς κειμηλίων, με τίτλο: «Η επανάσταση του 1821 στη Μακεδονία».
Σκοπός μας δεν είναι να ρίξουμε αλάτι σε πληγές που ταλαιπώρησαν την ευαίσθητη περιοχή των Βαλκανίων, αλλά να συνεχίσουμε να κρατούμε ανοικτό το Υπουργείο στους πολίτες και να φωτίσουμε την άγνωστη -σε πολλούς- συμβολή της Βόρειας Ελλάδας στην επανάσταση του 1821.
Μια επανάσταση που δεν υπήρξε ένα γεωγραφικά μεμονωμένο περιστατικό:
-της Πελοποννήσου,
-της Στερεάς Ελλάδας
-και των νησιών του Αιγαίου,
αλλά καθολικό στρατιωτικό γεγονός, που συντάραξε ολόκληρη τη Βαλκανική χερσόνησο.
Θέλουμε να δείξουμε σε όλους τους Έλληνες και σε όλες τις Ελληνίδες, ότι οι πρόγονοί μας αγωνίστηκαν και πέτυχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Θέλουμε να τους δώσουμε το ερέθισμα να αισθανθούν εθνικά υπερήφανοι.
Έναν λαό τον σέβονται μόνο όταν έχει ψηλά το κεφάλι και βλέμμα περήφανο, στραμμένο προς το μέλλον.
Και εμείς είμαστε υπερήφανοι ως Έλληνες.
Η ελευθερία, φίλες και φίλοι, μπορεί να κάλπασε στη Μακεδονία 91 χρόνια μετά, ωστόσο το όραμα της αποτίναξης του οθωμανικού ζυγού, συγκινούσε τους Έλληνες Μακεδόνες χρόνια πριν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός υψώσει το λάβαρο της επανάστασης και φωνάξει για πρώτη φορά «ελευθερία ή θάνατος».
Και όταν η σπίθα του ξεσηκωμού άναψε, οι πρόγονοι μας λειτούργησαν ως «ασπίδα», καθυστερώντας τον Τουρκικό στρατό να κατέβει στη Νότιο Ελλάδα, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο την ευκαιρία στον αγώνα να γιγαντωθεί στην Πελοπόννησο.
Σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής όπως:
-οι Σιατιστινοί Μαρκίδες Πούλιου,
-ο Κωνσταντίνος Δούκας,
-ο Θεοχάρης Τουρούντζιας
-οι Καστοριανοί Παναγιώτης και Ιωάννης Εμμανουήλ,
-καθώς και πολλοί άλλοι,
στάθηκαν δίπλα στον εθνομάρτυρα και πρόδρομο της ελευθερίας, Ρήγα Φεραίο.
Το αίμα ηρώων όπως:
-ο Σερραίος Εμμανουήλ Παπάς που έδρασε στη Χαλκιδική,
-ο Διαμαντής Νικολάου από την Πιερία,
-ο Αναστάσιος Καρατάσος από τη Βέροια,
-ο Παναγιώτης Ναούμ από την Έδεσσα,
-ο Ιωάννης Παπαρέσκας από την Καστοριά,
«πότισε» τη Μακεδονική γη, δείχνοντας το δρόμο προς την ελευθερία και δημιουργώντας μια νεοελληνική ηρωική παράδοση, που επηρέασε από κάθε άποψη τις νεότερες γενιές των Ελλήνων.
Το άσβεστο πάθος τους για εθνική αποκατάσταση, υπήρξε πρόδρομος του Μακεδονικού Αγώνα και των Βαλκανικών Πολέμων.
Όπως διάβασα πρόσφατα και σε ένα ιστορικό βιβλίο: «Αν θεωρήσουμε την προσφορά των Μακεδόνων στη δημιουργία του πρώτου ελληνικού κράτους ως δάνειο, τότε μπορούμε να πούμε ότι οι θυσίες των Ελλήνων στους Βαλκανικούς Πολέμους, ξεπλήρωσαν με τον πιο ηρωικό τρόπο το ηθικό χρέος».
Κύριο μέλημά μας λοιπόν, μέσα από την έκθεση που εγκαινιάζουμε σήμερα, είναι να καταθέσουμε ένα στεφάνι δόξας στους ήρωες εκείνης της εποχής, η θυσία των οποίων υπήρξε καρπός του πατριωτικού πόθου των Ελλήνων για:
-ελευθερία
-και εθνική αποκατάσταση
-και άλλαξε το ρου της Ελλάδας.
Για αυτό και είμαστε βέβαιοι ότι οι επισκέπτες της έκθεσής που συνδιοργανώνουν το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης με το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, θα έχουν τη δυνατότητα να μάθουν και να γνωρίσουν από κοντά την κόψη του σπαθιού την τρομερή, που αναφέρει στον εθνικό μας ύμνο ο Διονύσιος Σολωμός.
Εκθέματα όπως:
-η πρωτότυπη προκήρυξη της επανάστασης στη Μολδοβλαχία με υπογραφή και σφραγίδα Υψηλάντη,
-το νεκρικό προσωπείο του Κολοκοτρώνη,
-οι πιστόλες του Τζαβέλα,
-το πριονωτό σπαθί του Καραϊσκάκη,
-η σπάθα του Νικηταρά
-και τα υπόλοιπα όπλα των πρωταγωνιστών της επανάστασης, τα οποία για πρώτη φορά έρχονται στη Θεσσαλονίκη, διδάσκουν ότι η ελευθερία δεν μας χαρίστηκε και ο απαράμιλλος ξεσηκωμός του 1821 δεν ήταν αποτέλεσμα ενός κινήματος που στηρίχθηκε σε κοινωνικά ελατήρια.
Αντίθετα η ελευθερία κερδήθηκε με:
-κόπο
-θυσίες
και αίμα.
Φίλες και φίλοι,
πιστοί στην αρχή μας για απόλυτο σεβασμό των χρημάτων του Έλληνα φορολογούμενου, θα ήθελα να σημειώσω πως και για αυτήν την έκθεση δεν δαπανήθηκαν χρήματα από τον, έτσι και αλλιώς, πενιχρό προϋπολογισμό του Υπουργείου μας.
Η έκθεση πραγματοποιείται και πάλι με την ευγενική υποστήριξη της ΔΕΘ, ενώ χρησιμοποιήθηκαν οι υποδομές που υπήρχαν από την προηγούμενη έκθεση «κειμήλια απελευθέρωσης 1912-1913».
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους φορείς και ιδιώτες που μας παραχώρησαν μέχρι τις 10 Ιουνίου 2013 κειμήλια από τις συλλογές τους.
Πιο συγκεκριμένα:
-την Ι.Μ. Αγίας Λαύρας,
-την Προεδρική Φρουρά,
-το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο,
-το Πολεμικό Μουσείο,
-το Λύκειο Ελληνίδων Θεσσαλονίκης,
-τον Δημήτρη Γιαννόγλου,
-τον Γιάννη Ιωαννίδη,
-τον Αναστάσιο Λιάσκο,
-τον Βασίλειο Νικόλτσιο
-τον Νικόλαο Νικόλτσιο,
-τον Αλέξανδρο και τη Λένα Χαΐτογλου.
Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω όσους εργάστηκαν σκληρά για να μπορούμε σήμερα να εγκαινιάζουμε αυτήν την έκθεση.
Ειδικότερα:
-τον Πρόεδρο και το Δ.Σ. του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα,
-τον διευθυντή του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, κ. Βασίλειο Νικόλτσιο, ο οποίος επιμελήθηκε με ιδιαίτερο μεράκι τόσο την προηγούμενη έκθεση, όσο και αυτήν,
-τον γιο του Νικόλαο Νικόλτσιο,
-και φυσικά όλα τα στελέχη του Υπουργείου Μακεδονίας και Θράκης που εργάστηκαν σκληρά για αυτήν την έκθεση.
Κυρίες και κύριοι,
ο ξεσηκωμός του 1821 αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αγώνες του Έθνους μας, σε όλη την ιστορική διαδρομή του.
Η αποτίναξη σκλαβιάς 400 χρόνων ήταν αποτέλεσμα:
-καθολικής
-και οργανωμένης
προσπάθειας χρόνων.
Εμείς, ως ταπεινοί απόγονοι ένδοξων προγόνων, έχουμε ένα ιστορικό χρέος.
Να σεβόμαστε την ιστορία και την ελευθερία μας.
Να συνεχίσουμε με το ίδιο αίσθημα ευθύνης και φιλοπατρίας να διασφαλίζουμε την εθνική μας ανεξαρτησία, ώστε η Ελλάδα να συνεχίσει να διαδραματίζει τον ηγετικό ρόλο που ιστορικά της αρμόζει.
Μπροστά μας έχουμε ανοικτά μέτωπα και καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις.
Το ευμετάβλητο περιβάλλον στο οποίο ζούμε, από το οποίο απουσιάζουν οι σταθερές του παρελθόντος, επιτάσσει να αλλάξουμε νοοτροπίες και συμπεριφορές.
Να αφήσουμε πίσω μας διαχρονικές παθογένειες, να ενώσουμε τις δημιουργικές δυνάμεις της πατρίδας μας και να οραματιστούμε το μέλλον.
Όσο και αν αυτό φαντάζει δύσκολο, εμείς θα τα καταφέρουμε, γιατί είμαστε Έλληνες.
Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι σε όλους σας και στον καθένα χωριστά, χρόνια πολλά και σας καλώ να εγκαινιάσουμε όλοι μαζί την έκθεση «η επανάσταση του 1821 στη Μακεδονία».
Σας ευχαριστώ.
