(Video) Ομιλία του Βουλευτή Β΄ Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας κ. Θ. Καράογλου στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης της Βουλής, επί των άρθρων του Σ/Ν του ΥΠΕΣ με τίτλο «Πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και διαχείριση κινδύνου στο Δημόσιο τομέα» (12-01-2023)
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας
Κύριε Υπουργέ Εσωτερικών,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στην πρώτη μας συνεδρίαση άκουσα με προσοχή όλες τις τοποθετήσεις και τις παρατηρήσεις των εισηγητών των κομμάτων της αντιπολίτευσης επί του Σχεδίου Νόμου για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και τη διαχείριση του κινδύνου στο δημόσιο τομέα.
Οφείλω να παραδεχθώ ότι η ρητορική ήταν «πλούσια». Παρόλα αυτά ήταν:
-πολύλογη
-και ακατάσχετη,
δίχως να προσθέτει και να προσφέρει στον δημόσιο διάλογο.
Κλείνοντας την πρώτη τοποθέτησή μου είχα αναφέρει ότι η Ελλάδα προχωρά μπροστά προτάσσοντας δυο λέξεις-κλειδιά αναφορικά με το μέλλον της.
Χρησιμοποίησα τις λέξεις:
-αποκέντρωση
-και στοχοπροσήλωση.
Μακάρι να μπορούσα να προσθέσω και τη «συμπόρευση», μα δεν τη βλέπω να είναι διάχυτη στην αίθουσα.
Ειλικρινά απορώ γιατί συνεχίζεται τα «όχι» και τα «παρών» απέναντι στην κοινωνία και τις ανάγκες της. Διότι, δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι το Σχέδιο Νόμου που συζητούμε θα λειτουργήσει ως «καταλύτης» για τις επιχειρησιακές δυνατότητες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.
Είναι μια πραγματική μεταρρύθμιση, μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, για να απαντήσω στον ισχυρισμό του καλού συναδέλφου του ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τόλκα.
Αυτό που λέω είναι ότι στην πρωτοβουλία που αναλάβαμε δημιουργείται ένας μηχανισμός «γέφυρα» που διευθετεί, ενώνει αν προτιμάται:
-συστημικά
-και επιχειρησιακά ζητήματα
μεταξύ του Επιτελικού Κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Θα ήταν αφελές να ισχυριστεί κανείς ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση θα παράγει εντυπωσιακά απτά αποτελέσματα την επομένη της ψήφισής της. Όμως δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι θέτουμε ισχυρά θεμέλια ώστε να μπει επιτέλους τάξη στην πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων από τα πολύ απλά έως τα πολύ σύνθετα ζητήματα.
Και για να περάσω στη συζήτηση επί των άρθρων ο προγραμματισμός μας βασίζεται σε τρία στάδια, όπως τα εξήγησε ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Βορίδης:
-Πρώτον οι καταστροφές,
-δεύτερον τα νερά, οι υδάτινοι πόροι,
-τρίτον οι αρμοδιότητες των αποκεντρωμένων διοικήσεων και η σχέση τους με την περιφερειακή αυτοδιοίκηση και την αυτοδιοίκηση δεύτερου βαθμού.
Το Σχέδιο Νόμου αποτελείται από 28 άρθρα και χωρίζεται σε τρία μέρη.
Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει 18 άρθρα και αφορά το Εθνικό Σύστημα Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης. Σε σχέση με αυτό, ως βασικοί βραχυπρόθεσμοι στόχοι περιγράφονται:
-η θέσπιση ενιαίων κανόνων για την κατανομή αρμοδιοτήτων και για τη μεταφορά μεταξύ φορέων του δημοσίου τομέα ανεξαρτήτως επιπέδου διακυβέρνησης.
Επίσης:
-ο εξορθολογισμός και η βελτιστοποίηση του συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων του δημοσίου τομέα,
-καθώς και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης στη χώρα.
Το πρώτο άρθρο αναφέρει ότι θεσμοθετείται ένα νέο υπόδειγμα κυβερνησιμότητας, σύμφωνα με τις αρχές και τη στοχοθεσία της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.
Το δεύτερο άρθρο ορίζει τα θεσμικά όργανα για την υλοποίηση του Εθνικού Συστήματος Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης, καθορίζει τα απαραίτητα επιχειρησιακά εργαλεία, θέτει τις γενικές αρχές του συστήματος και προβλέπει τη μεθοδολογία κατανομής και ανακατανομής ή μεταφοράς των αρμοδιοτήτων των φορέων του δημοσίου τομέα.
Το τρίτο άρθρο εξειδικεύει τον τρόπο λειτουργίας του νέου μηχανισμού και το τέταρτο το πεδίο εφαρμογής στον δημόσιο τομέα, καθώς και σε όλα τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου του δημόσιου τομέα, ανεξαρτήτως της υπαγωγής τους στη Γενική Κυβέρνηση.
Το πέμπτο άρθρο περιγράφει τα θεσμικά όργανα για την υλοποίηση του Εθνικού Συστήματος Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης. Το έκτο θέτει τις γενικές αρχές του και το έβδομο τη λειτουργική εξηγεί τη λειτουργική ταξινόμηση των δημοσίων πολιτικών κατά το Εθνικό Σύστημα Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης.
Στο όγδοο άρθρο γίνεται αναφορά στη μεθοδολογία κατανομής των αρμοδιοτήτων στα επίπεδα διακυβέρνησης. Η όλη διαδικασία, όπως έχετε διαβάσει, θα πραγματοποιηθεί σε δυο στάδια.
Στα άρθρα εννιά, δέκα και έντεκα περιγράφονται με σαφήνεια οι αρμοδιότητες:
-του Συντονιστή του Εθνικού Συστήματος Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης,
-του Κεντρικού Σημείου Αναφοράς
-και των Επιμέρους Σημείων Αναφοράς.
Ακολουθεί το άρθρο δώδεκα στο οποίο αναλύεται η σύσταση του Εθνικού Συμβουλίου Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης για να πάμε μετά στο άρθρο δεκατρία όπου περιγράφονται επ' ακριβώς οι αρμοδιότητες του.
Ακολουθεί το άρθρο δεκατέσσερα που περιγράφεται η λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης και στο άρθρο δεκαπέντε γίνεται λόγος για τη διαδικασία ανακατανομής ή μεταφοράς των αρμοδιοτήτων με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.
Τα τρία τελευταία άρθρα του πρώτου μέρους είναι τα άρθρα δεκαέξι, δεκαεπτά και δεκαοκτώ.
Στο άρθρο δεκαέξι εξηγείται τι είναι και πως θα λειτουργεί το Επιχειρησιακό Κέντρο Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης και στο άρθρο δεκαεπτά το καθεστώς λειτουργίας των Συντονιστικών Οργάνων Υλοποίησης της Δημόσιας Πολιτικής.
Τέλος, το άρθρο δεκαοκτώ περιλαμβάνει εξουσιοδοτικές διατάξεις.
Στο δεύτερο μέρος του Σχεδίου Νόμου, αυτό δηλαδή της διαχείρισης κινδύνων, ως βραχυπρόθεσμοι στόχοι περιγράφονται μεταξύ άλλων:
-η ανάπτυξη ενός ενιαίου θεσμικού και οργανωτικού πλαισίου για τη λειτουργία διαχείρισης κινδύνων που αφορά σε όλους τους φορείς του δημόσιου τομέα και η συμπλήρωση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου για το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου.
Ακόμη:
-η σύσταση ή ο ορισμός οργάνων διαχείρισης κινδύνων,
-η συμμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της διαχείρισης κινδύνων με τα αντίστοιχα διεθνή πρότυπα
-και η δημιουργία μητρώου κινδύνων σε όλους τους φορείς του δημοσίου τομέα με στόχο τη συστηματική παρακολούθηση της εξέλιξης των κινδύνων και της αποτελεσματικότητας των δικλίδων ελέγχου που εφαρμόζονται για την αντιμετώπισή τους.
Τέλος, αναλύεται πως θα γίνεται η συλλογή στοιχείων και πληροφοριών στο Κεντρικό Αποθετήριο Κινδύνων Διαφθοράς που τηρείται στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας, με στόχο τον εντοπισμό των πεδίων πολιτικής, λειτουργιών και διαδικασιών υψηλού κινδύνου εκδήλωσης φαινομένων διαφθοράς και απάτης και τον σχεδιασμό πολιτικών και προγραμμάτων καταπολέμησης της διαφθοράς.
Πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο δεκαεννιά εξηγείται οτι σκοπός είναι η ανάπτυξη πλαισίου διαχείρισης κινδύνων ως δομικού στοιχείου του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου των φορέων του δημόσιου τομέα.
Στο άρθρο είκοσι ορίζονται:
-η πολιτική,
-το πλαίσιο,
-η διαδικασία
-και τα όργανα διαχείρισης κινδύνων και προβλέπεται η λειτουργία Μητρώου Κινδύνου και Κεντρικού Αποθετηρίου Κινδύνων Διαφθοράς.
Το άρθρο είκοσι ένα εξηγεί ότι προστίθεται το άρθρο 22 Α' στον Ν. 4795/2021 περί διαχείρισης κινδύνων.
Στο άρθρο είκοσι δυο περιγράφεται η πολιτική και το πλαίσιο διαχείρισης των κινδύνων, στο άρθρο εικοσιτρία η σύσταση και στελέχωση οργάνων διαχείρισης κινδύνων και στο άρθρο εικοσιτέσσερα οι αρμοδιότητες των οργάνων διαχείρισης κινδύνων.
Το άρθρο εικοσιπέντε προσθέτει το άρθρο 22Ε στον Ν. 4795/21 και πάμε στο άρθρο είκοσι έξι όπου εξειδικεύεται το μητρώο κινδύνων. Σε αυτό καταγράφονται:
-οι αναγνωρισμένοι κίνδυνοι του φορέα,
-το επίπεδο αξιολόγησης τους,
-οι υφιστάμενες δικλείδες ελέγχου,
-πρόσθετες δικλίδες ελέγχου για την αντιμετώπιση των κινδύνων,
-καθώς και οι υπεύθυνοι διαχείρισης τους.
Να σημειώσω ότι στο Μητρώο Κινδύνων καταγράφονται και οι κίνδυνοι διαφθοράς και απάτης.
Απομένουν δυο τελευταία άρθρα.
Στο άρθρο είκοσι επτά γίνεται αναφορά στο Κεντρικό Αποθετήριο των Κινδύνων Διαφθοράς, το οποίο τηρείται από τη Γενική Διεύθυνση Ακεραιότητας και Λογοδοσίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
Συλλέγονται δεδομένα αναφορικά με τους κινδύνους διαφθοράς που αντιμετωπίζουν οι φορείς του δημόσιου τομέα,
-καταγράφονται οι αιτίες που τους προκαλούν,
-οι υφιστάμενες δικλείδες ελέγχου
-και οι πρόσθετες δικλείδες ελέγχου για την αντιμετώπισή τους.
Τελευταίο για το δεύτερος μέρος είναι το άρθρο είκοσι οκτώ που αφορά εξουσιοδοτικές διατάξεις.
Όσον αφορά στο τρίτο μέρος του Σχεδίου Νόμου, σε αυτό ορίζεται ότι η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευση του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Είναι το άρθρο είκοσι εννιά που είναι και το τελευταίο της νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
προσπάθησα να είμαι σύντομος και περιεκτικός.
Ως παλαιός αυτοδιοικητικός σας διαβεβαιώνω ότι επιδίωξή μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό κράτος το οποίο βρίσκεται σε ευθεία γραμμή με την Αυτοδιοίκηση.
Είναι δομικό αυτό, γιατί οι Δήμοι και οι Περιφέρειες απέδειξαν για ακόμη φορά, στις κρίσεις που βιώνουμε, πόσο κοντά και πόσο χρήσιμοι είναι στους πολίτες.
Ήρθε η στιγμή συντεταγμένα το κεντρικό Κράτος να χαράσσει πολιτικές, οι οποίες θα διοχετεύονται σωστά στους χαμηλότερους βαθμούς διοίκησης.
Για να φτάσουμε, όμως, στην άρτια εφαρμογή αυτών των πολιτικών, πρέπει πρώτα από όλα να μπει τάξη.
Ποιος δεν θέλει να λυθεί το σύνθετο και πολύπλοκο - είναι η αλήθεια- ζήτημα της κατανομής και της ανακατανομής αρμοδιοτήτων στα τρία επίπεδα διοίκησης;
Ποιος θέλει να παραμένει... χαμένος στη μετάφραση της αλληλεπικάλυψης αρμοδιοτήτων;
Για πρώτη φορά από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους.
Σας καλώ να γίνετε συμμέτοχοι στην αποκάθαρση των αρμοδιοτήτων όλων των φορέων του κράτους και όλων των μονάδων και επιπέδων του.
Σας καλώ να «λύσουμε» μαζί το γόρδιο δεσμό των αρμοδιοτήτων ώστε να μην υπάρξει ποτέ ξανά σύγχυση αρμοδιοτήτων και να εξαλειφθεί το φαινόμενο της σύγκρουσης αρμοδιοτήτων που οδηγεί σε αναποτελεσματικότητα.
Σας καλώ να συμμετέχετε ενεργά στη διαλειτουργικότητα του Κράτους μας.
Η πρόσκληση που απευθύνω είναι υπεράνω κομμάτων και πολιτικών σκοπιμοτήτων. Και σας προτρέπω να έχουμε μια καθαρή πολιτική συμφωνία, δίχως «αλλά» και αστερίσκους.
Ο καλύτερος συντονισμός των διαφόρων επιπέδων της δημόσιας διοίκησης πρέπει να γίνει επιτέλους κεκτημένο και όχι να συνεχίσει να αποτελεί ζητούμενο. Γι' αυτό επιμένω να λέω ότι η αναμόρφωση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης για τη βελτίωση της λειτουργίας των ΟΤΑ είναι ύψιστης σημασίας.
Ας γίνουμε επιτέλους πρακτικοί και ως Κράτος ευέλικτοι.
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν αποδείξει ότι είναι με τους θεσμούς.
Εσείς;
Σας ευχαριστώ.
