Θεσσαλονίκη, 18 Οκτωβρίου 2019
Δελτίο Τύπου
Παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας τα εγκαίνια στο Διοικητήριο της έκθεσης "Σύγχρονες όψεις του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη"
"Σύγχρονες "όψεις" του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη" είναι ο τίτλος της έκθεσης θρησκευτικής τέχνης που διοργανώνει το Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) στο ιστορικό κτίριο του Διοικητηρίου, το Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2019, αμέσως μετά τη δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα τελέσει η Α.Ε. Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος.
Με αφορμή τον εορτασμό της απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και του Πολιούχου της Αγίου Δημητρίου, το Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) διοργανώνει για πρώτη φορά έκθεση αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο, όπως αποτυπώνεται στη νεότερη εικαστική ιστορία του τόπου.
Για πρώτη φορά θα συγκεντρωθούν και θα εκτεθούν θρησκευτικές εικόνες του 19ου και του 20ου αιώνα, καθώς και έργα τέχνης σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών εμπνευσμένα από τον Άγιο Δημήτριο.
Στόχος της έκθεσης είναι η ανάδειξη του αποτυπώματος της προσωπικότητας του Αγίου Δημητρίου και η "συμβολή" του στη διαμόρφωση των ιστορικών γεγονότων της Θεσσαλονίκης. Επίσης η καταγραφή της ιδιαίτερης σχέσης που ανέπτυξε με τους κατοίκους της πόλης, αλλά και το ιστορικό αποτύπωμα στη λατρεία του Αγίου, αποδεικνύοντας έτσι την αλληλεπίδραση του Πολιούχου της Θεσσαλονίκης με την ιστορία της.
Για την επίτευξη του στόχου, πέραν των εικονογραφήσεων του Αγίου Δημητρίου που βρίσκονται στη συλλογή του Υπουργείου Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης), θα εκτεθούν σπάνια έργα από καλλιτεχνικής και θεματικής άποψης που βρίσκονται σε Ιερούς Ναούς της Θεσσαλονίκης καθώς και έργα νεότερων καταξιωμένων καλλιτεχνών από πινακοθήκες, μουσεία και ιδιωτικές συλλογές.
Στην έκθεση, ο λαϊκός και ο επώνυμος αγιογράφος του 19ου αιώνα συναντούν τον καινοτόμο Πολύκλειτο Ρέγκο, ο οποίος παραδίδει τη σκυτάλη της καλλιτεχνικής έκφρασης στον Γιάννη Κολέφα όπως αποτυπώνεται στο τεράστιο ψηφιδωτό της αίθουσας τελετών του ΑΠΘ (σε σκεπτικό του αείμνηστου Νικόλαου Μουτσόπουλου) για να εμπνευστούν και να αποτυπώσουν με τον δικό τους εικαστικό τρόπο την "όψη" του Αγίου Δημητρίου ο Δημήτρης Μυταράς, ο Αλέκος Φασιανός και άλλοι καταξιωμένοι σύγχρονοι καλλιτέχνες.
Περιγράφοντας το νόημα της έκθεσης, ο Υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας και Θράκης) κ. Θεόδωρος Καράογλου τόνισε: "Ξεκινήσαμε συνεχίζοντας την παράδοση της υλοποίησης κορυφαίων γεγονότων στη Θεσσαλονίκη, όπως συνέβη το 2012 με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης. Θεωρώντας ηθική μας υποχρέωση την απόδοση τιμής στον Πολιούχο και απελευθερωτή Άγιο Δημήτριο, αποφασίσαμε τη διοργάνωση αυτής της έκθεσης που χάρη στη συγκέντρωση των έργων και της αξιόλογης προσπάθειας των επιμελητών της αναδείχθηκε μια άγνωστη για όλους μας σχέση της ιστορίας του Έθνους και της πόλης μας με τον Πολιούχο Άγιο Δημήτριο.
Σχέση τόσο δυναμική που άφησε το αποτύπωμά της στην εικαστική του παρουσίαση.
Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους το 1830 σφυρηλατείται ακόμα πιο έντονη εθνική συνείδηση, η οποία στηρίζεται στους πυλώνες της επίγνωσης της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και της Ορθόδοξης πίστης, όπως άλλωστε τονίζει σε σχετική βιβλιογραφία ο καθηγητής Μίλτος Παπανικολάου.
Έτσι, λοιπόν, η έντονη επιθυμία των Μακεδόνων για απελευθέρωση, εκφράζεται με την εικονογράφηση του Αγίου Δημητρίου ως πολεμιστή που άλλοτε ετοιμάζεται για μάχη και άλλοτε κατατροπώνει τον εχθρό, για να ακολουθήσει η απελευθέρωση του 1912 και η παρουσίαση της εικονογράφησης του Αγίου Δημητρίου -πάλι ένστολη- αλλά σε μια ήπια μορφή με τα όπλα "παρά πόδα".
Μετά το πέρας των παγκοσμίων πολέμων, ο Άγιος Δημήτριος εμφανίζεται ειρηνοποιός. Αποτυπώνεται χωρίς την πολεμική του στολή ως ένας Άγιος του πολιτισμού, της εκπαίδευσης και με έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. Είναι η εποχή που εντείνεται η εικονογράφηση του Αγίου Δημητρίου με σύγχρονες όψεις της Θεσσαλονίκης συνδυάζοντας το ιστορικό της παρελθόν με τη σύγχρονη κοινωνία".
Συντονιστής επιμελητών είναι ο κ. Μίλτος Παπανικολάου (ομότιμος καθηγητής ιστορίας της τέχνης της φιλοσοφικής ΑΠΘ) με επιμελήτρια για τα εκκλησιαστικά έργα την κα. Αθηνά Τσιγγαροπούλου (ιστορικός τέχνης) και επιμελήτρια για τα έργα των σύγχρονων καλλιτεχνών την κα. Κάτια Κιλεσσοπούλου (ιστορικός τέχνης-επιμελήτρια εκθέσεων).
Εκτός των εικόνων κυρίως του 19ου αιώνα, στο Διοικητήριο θα εκτεθούν και έργα των Ε. Βαρλάμη, Α. Αστεριάδη, Δ. Μυταρά, Α. Φασιανού, Γ. Δέρπαπα, Σ. Μουστάκα, Χρ. Λεφάκη, Μ. Βιτσώρη, Τ. Τσεντεμεΐδη, Πολ. Ρέγκου, Δ. Γαλάνη, Κ. Παλιάν, Ιερομόναχου Δανιήλ, Κ. Καλδή, Γ. Κολέφα, Κ. Κολέφα.
Για την υλοποίηση της έκθεσης το Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) συνεργάστηκε για τον δανεισμό έργων με το Μουσείο της Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, τη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Τελλόγλειο Ίδρυμα, την Πινακοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, την Πινακοθήκη του ΕΒΕΘ, τη Θεολογική Σχολή, τη Φιλοσοφική Σχολή, τον Ιανό, το Πειραματικό Εργαστήρι Βεργίνας, συλλέκτες και τις οικογένειες των καλλιτεχνών. Ιδιαίτερη υπήρξε η συμβολή και συνεργασία εκπαιδευτών και σπουδαστών του τμήματος Συντήρησης Έργων Τέχνης της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης στην έρευνα αλλά και στη συντήρηση έργων.
Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό έως 26 Νοεμβρίου 2019.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00-14.00 και 17.00-20.00
Σάββατο-Κυριακή: 10.00-14.00
Έχει ληφθεί πρόνοια για παρουσίαση των εκθεμάτων σε οργανωμένες ομάδες κοινού.
Τηλέφωνο πληροφοριών: 2310 379332-369-305-420.
