Ομιλία Θ. Καράογλου στην εκδήλωση για την Συνταγματική Αναθεώρηση με τίτλο: "Επικαιροποιούμε το Σύνταγμα, ανακτούμε την αξιοπιστία της πολιτικής", που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 30 Μαΐου 2016
υψηλοί προσκεκλημένοι,κυρίες και κύριοι,
συγχαίρω την Άννα Ευθυμίου διότι με την ιδιότητα της μάχιμης δικηγόρου μας κάλεσε απόψε να συζητήσουμε για ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, την ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος.
Στο βιβλίο που έγραψα επί του θέματος και το οποίο θα κυκλοφορήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου, αναφέρω ότι το Σύνταγμά μας δεν μπορεί να εξυπηρετεί τις συγκυρίες, αλλά πρέπει να υπηρετεί τη διαχρονική ιστορική διαδρομή της πατρίδας μας.
Καθήκον και υποχρέωσή μας είναι να αξιοποιήσουμε κάθε γόνιμη ιδέα και να αποζητούμε την ευρύτερη δυνατή συναίνεση μέσα σε πνεύμα:
-συλλογικότητας
-και εθνικής ενότητας,
μακριά από κομματικές:
-σκοπιμότητες,
-ιδεοληψίες
-και άγονες αντιπαραθέσεις.
Παρότι κατά καιρούς πολλοί κηρύσσουν το τέλος:
-των ιδεολογιών,
-του ορθολογισμού
-και των θεμελίων του κράτους Δικαίου,
αμφισβητώντας την αξία:
-της πολιτικής διεκδίκησης
-και της θεσμικής υποχρέωσης,
πολιτικό προσωπικό και κοινωνία οφείλουμε να σταθούμε ψύχραιμα απέναντι στο χείμαρρο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ως χώρα, διότι τα «σωσίβια» της αλληλοκατηγορίας δεν θα σώσουν κανένα.
Υπό αυτό το πρίσμα θεώρησα υποχρέωσή μου να συμμετέχω στον αποψινό δημόσιο διάλογο για την πολιτική συνισταμένη των κανόνων που θωρακίζουν το δημοκρατικό μας πολίτευμα και αποτελούν το Σύνταγμα.
Προσέξτε, όμως, το Σύνταγμα από μόνο του δεν μπορεί να αποτρέψει την οικονομική κρίση, ούτε να φέρει ανάπτυξη και ευημερία.
Ωστόσο, ένα σύγχρονο Σύνταγμα, σίγουρα θα βοηθούσε στην εμπέδωση της αξιοπιστίας των θεσμών και της εμπιστοσύνης των πολιτών σε αυτούς.
Κάνω αυτήν την επισήμανση διότι τα τελευταία χρόνια βαδίζουμε σε ένα περιβάλλον κινούμενης άμμου και οι δυσκολίες του σήμερα έχουν ως αποτέλεσμα η εποχή που βιώνουμε να κυοφορεί:
-αβεβαιότητα,
-καχυποψία
-και έντονο προβληματισμό.
Δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι η Μεταπολίτευση εγκαθίδρυσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια σταθερή Δημοκρατία, η οποία δεν κινδύνευσε, ούτε κινδυνεύει.
Και συγχωρήστε μου εδώ μια μικρή παρένθεση: Ακούω πολλούς της συγκυβέρνησης να απαξιώνουν αυτά τα 41 χρόνια, θεωρώντας τα υπεύθυνα για την κατάσταση της Ελλάδας σήμερα.
Το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να πάψουν να ασχολούνται με τη Μεταπολίτευση και να ασκήσουν κριτική για τα επόμενα 99 χρόνια που υποθήκευσαν με την υπογραφή τους το μέλλον της Ελλάδας. Να μας απαντήσουν γιατί θέλουν να μπολιάσουν στην ψυχή του Έλληνα:
-το άκοπο,
-το βολικό,
-τον ωχαδερφισμό.
Και με αυτήν την επισήμανση κλείνω την παρένθεση.
Παρά, λοιπόν, τις όποιες μικρές ή μεγάλες αδυναμίες του, το Σύνταγμα του 1975 υπήρξε βαθύτατα δημοκρατικό, εγκαινιάζοντας επί της ουσίας μια καινούργια, για την τότε εποχή, περίοδο για την Ελλάδα, η οποία ωστόσο πλησιάζει όλο και περισσότερο προς το τέλος της.
Για αυτό και σήμερα, 41 χρόνια μετά, είμαι πεπεισμένος ότι το τέλος της κρίσης ταυτίζεται απόλυτα με την ανάγκη μιας ριζικής συνταγματικής αναθεώρησης, την οποία θεωρώ αναγκαία.
Τα δυο αυτά θέματα συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους διότι πολύ απλά το ισχύον Σύνταγμα ουδέποτε αναθεωρήθηκε στον πυρήνα του, παρά το γεγονός ότι στις δεκαετίες που μεσολάβησαν η πραγματικότητα και η καθημερινότητα όλων μας έχουν αλλάξει κατά πολύ.
Για παράδειγμα η απουσία φιλελεύθερης οπτικής:
-οδήγησε στον κρατισμό,
-άνοιξε την πόρτα στην αμφισβήτηση της λειτουργίας του κράτους,
-κατέστησε τη δημόσια διοίκηση «όμηρο» συντεχνιακών «ρετιρέ»
-και εμμέσως επέβαλλε στο θεσμικό κομμάτι του πολιτεύματός μας να λειτουργεί με τηλεοπτικούς όρους των δελτίων των 20.00.
Επιπρόσθετα δεν νοείται η θητεία της κάθε Βουλής να εξαρτάται από την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
Δεν νοείται να είναι ακόμα σε εξέλιξη η συζήτηση για το εάν πρέπει να καταργηθεί ή όχι η βουλευτική ασυλία ή το εάν πρέπει να κατοχυρώσουμε συνταγματικά την εξάντληση της Κυβερνητικής τετραετίας.
Ή μήπως δεν είναι ώρα να καθιερώσουμε τη δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών, αλλά μη κερδοσκοπικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων;
Οι πολίτες μας εκλέγετε με την ψήφο σας ώστε μέσα από τις πράξεις και τις προτάσεις μας να προσαρμόζουμε το κράτος στις απαιτήσεις των καιρών και να προετοιμάζουμε το έδαφος για το μέλλον.
Κανείς δεν μπορεί και δεν δικαιούται να κλείνει τα μάτια στο αύριο και τις απαιτήσεις της κοινωνίας.
Και αυτή η πολιτική πρέπει να διέπει το επιστέγασμα της μεταρρυθμιστικής πολιτικής που υποχρεούμαστε να εφαρμόσουμε, με όχημα την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η Νέα Δημοκρατία με:
-υπευθυνότητα,
-ρεαλισμό
-και χωρίς αιφνιδιασμούς,
πρότεινε πριν τις εθνικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015 συγκεκριμένες αλλαγές στο Σύνταγμά μας, οι οποίες υπηρετούσαν διαχρονικές αξίες όπως:
-η δικαιοσύνη,
-η διαφάνεια,
-η ισονομία
και αφορούσαν όλους τους Έλληνες:
-τις ανάγκες,
-τα δικαιώματα
-και τα συμφέροντά τους.
Σημαντικές αλλαγές που έθεταν τις βάσεις για τη συνέχιση των διαρθρωτικών τομών:
-στην οικονομία,
-στη δημόσια υγεία
-και κυρίως στα θέματα της καθημερινότητας,
με έμφαση στην παιδεία και τις νέες γενιές.
Δυστυχώς, μετά από τη συνταγματική εκτροπή τον Δεκέμβριο του 2014, εξαιτίας της στρέβλωσης του ισχύοντος Συντάγματος μέσω της σύνδεσης αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, χάθηκαν ο πραγματικός στόχος και η κατεύθυνση στην οποία πρέπει να βασίζουμε προκειμένου να περιφρουρήσουμε την εθνική και ατομική μας αξιοπρέπεια.
Βλέπετε, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ουδέποτε φαντάστηκε ότι ο θεσμός του Προέδρου της Δημοκρατίας θα γινόταν θυσία στο βωμό πολιτικών σκοπιμοτήτων.
Αντίθετα κατάφερε να προικοδοτήσει τη χώρα με ένα κοινοβουλευτικό πολίτευμα με ισορροπίες ως προς τη διάκριση των εξουσιών, αλλά και με πρόνοια για την εκπροσώπηση της κοινωνίας, εξασφαλίζοντας μας στέρεα θεμέλια και μια ευνομούμενη πολιτεία.
Εστιάζω στο τελευταίο, διότι δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το ισχύον Σύνταγμα όχι μόνο φέρει τη σφραγίδα του αείμνηστου Εθνάρχη και της Νέας Δημοκρατίας, αλλά θωράκισε τη Δημοκρατία μας με θεσμούς που αντέχουν στο χρόνο, ενώ παράλληλα είναι:
-το μακροβιότερο
-και πιο επιτυχημένο
δημοκρατικό Σύνταγμα στην ελληνική ιστορία.
Να, όμως, που ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε όλα τα λειτουργικά προβλήματα που προέκυψαν στην πορεία, μέσω της απολύτως αναγκαίας, επαναλαμβάνω, τέταρτης αναθεώρησης.
Δεν αναφέρομαι μονάχα σε διορθωτικές αλλαγές, αλλά σε ριζοσπαστικές τομές, οι οποίες θα προσαρμόσουν τον ελληνικό συνταγματισμό:
-τόσο στη νέα διεθνή πραγματικότητα,
-όσο και στις ανάγκες του ελληνικού κράτους.
Οι συνθήκες για τη δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής για την Ελλάδα είναι πλέον ώριμες, δίνοντας ακόμα μεγαλύτερη έμφαση:
-στη λειτουργικότητα του πολιτεύματος,
-στην πολιτική σταθερότητα
-και στη θεραπεία των αδυναμιών του πολιτικού μας συστήματος.
Ο νέος πολιτικός χάρτης της χώρας πρέπει να ανταποκρίνεται στην ανάγκη αναμόρφωσης του ρόλου και της λειτουργίας των οργάνων του Πολιτεύματος. Να διαμορφώνει το πλαίσιο εμπέδωσης της διαφάνειας στη δημόσια ζωή, να εγγυάται την ασφάλεια και ευημερία του Έλληνα πολίτη, να αναδεικνύει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Η αυτονομία της πολιτικής αποτελεί ζωτική ανάγκη για τη δημοκρατία μας και η διαφάνεια σε όλο το εύρος των δημόσιων λειτουργών διασφαλίζει δημόσια διοίκηση με αξιοκρατία.
Και για να το πω πιο απλά:
Η ανάκτηση της αξιοπιστίας της πολιτικής συνολικά, είναι -κατά τη γνώμη μου- το μυστικό για την αναγέννηση της αντιπροσωπευτικής μας δημοκρατίας.
Γιατί, λοιπόν, πρέπει να αναθεωρήσουμε το Σύνταγμα;
Γιατί με αυτόν τον τρόπο θα δώσουμε πειστικές απαντήσεις στο θεμελιώδες αίτημα της κοινωνίας για περισσότερη υπευθυνότητα και λογοδοσία από το πολιτικό σύστημα.
Γιατί μόνο έτσι θα αποδείξουμε στην κοινωνία ότι κάτι αλλάζει.
Γιατί έτσι μόνο θα επιτελέσουμε το ρόλο μας ως εκπρόσωποι ενός λαού που δοκιμάζεται.
Γιατί δεν πρέπει να χάσουμε την τελευταία, ίσως, ευκαιρία που μας δίδεται.
Φίλες και φίλοι,
θα μπορούσα να απαριθμήσω τουλάχιστον 20 προτάσεις μου για τη συνταγματική αναθεώρηση. Δεν το κάνω, ωστόσο, διότι προτιμώ να τις διαβάσετε στο βιβλίο μου.
Θα κλείσω λέγοντας το εξής:
Χρειάζεται να αλλάξουμε νοοτροπία και κουλτούρα, να προστατεύσουμε τη Δημοκρατία από τους νεόκοπους εχθρούς της, αλλάζοντας διατάξεις του αρχικού Συντάγματος οι οποίες έχουν εμφανίσει σημεία θεσμικής και πολιτικής κόπωσης.
Το ξεκίνημα μιας νέας μεταπολίτευσης στη χώρα μας είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Καλούμαστε:
-να σπάσουμε το φαύλο κύκλο των χαμένων ευκαιριών,
-να συγκρουστούμε με τα αίτια που αναπαράγουν τα μεγάλα καθημερινά προβλήματα
-και να διασφαλίσουμε μια νέα προοπτική για τον τόπο,
με πρόοδο και ευημερία για την κοινωνία μας.
Πολύ εύστοχα το περιέγραψε ο Ρήγας Φερραίος στο «Θούριό» του: «Ο νόμος να'ναι ο πρώτος και μόνος οδηγός και της πατρίδας ένας να γίνει αρχηγός, γιατί και η αναρχία μοιάζει με σκλαβιά».
Και να θυμάστε κάτι τελευταίο:
Η Δημοκρατία δεν είναι εμπόρευμα,
-δεν είναι παιχνίδι εντυπώσεων,
-ούτε καλλιεργεί ψευδαισθήσεις ελευθερίας επιλογών.
Αντίθετα είναι μια κορυφαία κατάκτηση που μας δίνει τη δυνατότητα:
-να παίρνουμε αποφάσεις,
-να τις εφαρμόζουμε,
-να επιτηρούμε την εφαρμογή τους
-και να απονέμουμε δικαιοσύνη,
συμμετέχοντας όλοι άμεσα ή αντιπροσωπευτικά στους θεσμούς.
Μα πάνω από όλα η Δημοκρατία είναι ελπίδα, γιατί εξελίσσεται διαρκώς. Και στη Δημοκρατία κάθε άνθρωπος, κάθε ιδέα, σκέψη ή προβληματισμός, είναι αναγκαίος.
