Χαιρετισμός Θ. Καράογλου στην παρουσίαση του βιβλίου της Όλγας Αθανασιάδου με τίτλο: "Η άγνωστη μάνα στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης"
φίλες και φίλοι,
όπως γνωρίζετε δεν είμαι κριτικός βιβλίου, ούτε θέλω να σας εντυπωσιάσω με λεκτικές ακρότητες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο θα αναφερθώ στο βιβλίο της Όλγας Αθανασιάδου με λόγια καρδιάς.
Την Όλγα την γνωρίζω πολύ καλά:
-είναι ανιψιά μου,
-την αγαπώ πολύ
και άρα δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός κριτής του βιβλίου.
Εκείνο που ξέρω καλά, ωστόσο, είναι ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο του μέτρου και όχι της μετριότητας.
Είναι άνθρωπος με έντονες:
-ανησυχίες
-και αναζητήσεις,
έχοντας βαθιά ριζωμένο μέσα της το συναίσθημα της αγάπης για τον συνάνθρωπο. Για αυτό και μέσα από το δικό της μετερίζι αγωνίζεται για το σεβασμό στη ζωή και τις διαχρονικές αξίες της αμοιβαίας εκτίμησης.
Οι αναζητήσεις αυτές και το αποτέλεσμα του ενδοσκοπισμού που τη διακρίνει, έγιναν γραπτός λόγος και συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο της με τίτλο: «Η άγνωστη μάνα στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης», μέσα από τις σελίδες του οποίου θίγει ένα τεράστιο ζήτημα που απασχολεί κάθε γυναίκα, κάθε άνδρα, κάθε παιδί.
Ένα ζήτημα επίκαιρο, σε μια σύγχρονη κοινωνία που πορεύεται:
-κατασκευάζοντας εχθρούς,
-κρατώντας λάβαρα
-και κάνοντας θυσίες,
εναντίον μιας ηθικής κρίσης στα χρόνια της οποίας εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για τη θεμελιώδη λειτουργία της οικογένειας.
Το στοίχημα, λοιπόν, δεν είναι η μάνα ως εργαλείο κοινωνικής ομοιογένειας, αλλά υπό την έννοια:
-της ύπαρξης του ανθρώπου,
-της συνεκτικότητας,
-της εκπαίδευσης,
-της εξωστρέφειας
-και ταυτοχρόνως η παρουσία και η θέση της στον κόσμο.
Προσωπικά τολμώ να πω πως όταν ολοκλήρωσα την ανάγνωση του βιβλίου ένιωσα ότι είναι αφιερωμένο σε κάθε μάνα που σέβεται τον εαυτό της, μα και τον άνθρωπο.
Μέσα από τις 304 σελίδες, η Όλγα επιχειρεί μια βουτιά στα άδυτα της ψυχής της μάνας:
-Της δικής της,
-της δικής μου,
-της δικής σας,
ψηλαφώντας παράλληλα, όπως ομολογεί η ίδια, όλες τις πτυχές της σύγχρονης άγνωστης μάνας που ζει και δραστηριοποιείται:
-κοινωνικά
-και επαγγελματικά
στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία.
Ως εκ τούτου, το συγκεκριμένο βιβλίο είναι μια κατάθεση ψυχής!
Είναι μια κατάθεση:
-βιωμάτων,
-εμπειριών,
-ψυχοσύνθεσης,
μέσω της οποίας προσπαθεί να εκφράσει τη φωνή της μάνας που «πνίγει» στο στήθος της:
-έννοιες,
-αγωνίες,
-προβληματισμούς,
-χαρές
-και λύπες.
Είναι μια συγγραφική προσπάθεια:
-να προβληματίσει,
-να συγκινήσει,
μα το σημαντικότερο να επαναπροσδιορίσει τη λέξη «μάνα» στη:
-δυσοίωνη,
-δύσκολη
-και απαιτητική
εποχή που ζούμε.
Περισσότερο όμως νομίζω ότι το βιβλίο που παρουσιάζουμε απόψε είναι αφιερωμένο στα παιδιά της:
-την 11χρονη Καλλιόπη
-και τον 8χρονο Λευτέρη
που την παρασημοφόρησαν με τον βαρύ τίτλο:
-«μάνα»,
-«μητέρα»,
-«μαμά».
Από όλα τα αξιώματα, αυτός ο τίτλος είναι:
-ο ανώτερος
-και σπουδαιότερος.
Και το λέω αυτό διότι δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως η μάνα είναι το θεμέλιο:
-της ζωής,
-της κοινωνίας,
-της οικογένειας,
-της ανθρωπότητας.
Και αλλοίμονο εάν αυτό το θεμέλιο παρουσιάσει ρήγματα.
Στα κεφάλαια του βιβλίου βλέπουμε όλες τις εκφάνσεις της μάνας. Από τον ορισμό του τι είναι μάνα, μέχρι και το κεφάλαιο «μάνα-θάνατος» και πως αυτή η ιερή λέξη μας καθορίζει και εμπλέκεται στη ζωή του καθενός και της καθεμιάς.
Κρατώ τη ζεστασιά και τη γλυκύτητα με την οποία γράφει δυο προτάσεις στη σελίδα 7:
«Μαμά σ' ευχαριστώ και σ'αγαπώ» και «σ'ευχαριστώ και σ'αγαπώ μπαμπά».
Γνωρίζω τόσο καλά την Όλγα και τους δεσμούς της οικογένειάς της, που σχεδόν ακούω τις συγκεκριμένες λέξεις να βγαίνουν από την ψυχή της. Γιατί το πρώτο πράγμα που μαθαίνουμε από τους γονείς μας είναι ν' αγαπάμε.
Σε ό,τι με αφορά, πρέπει να ομολογήσω ότι με προβλημάτισε έντονα από το πρώτο κεφάλαιο, όταν προσπάθησε να προσδιορίσει την έννοια «μάνα». Και από τη στιγμή που ένα βιβλίο σε βάζει σε διαδικασία σκέψης, τότε σε έχει κερδίσει ως αναγνώστη και άρα είναι επιτυχημένο.
Πως περιγράφουμε, λοιπόν, τη μάνα;
Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα τούτης της ιερής λέξης που μέσα σε μερικά γράμματα κρύβει αμύθητους θησαυρούς;
Η πρώτη περιγραφή που μου έρχεται στο νου είναι «ήρωας», γιατί τέτοια ήταν στα δικά μου μάτια η δική μου μητέρα:
-Μάνα,
-σύζυγος,
-νοικοκυρά,
-εργαζόμενη,
-στυλοβάτης της οικογένειας.
Η θυσιαστική της αυταπάρνηση,
-το χαμόγελό,
-το χάδι,
-οι παροτρύνσεις,
-οι συμβουλές,
-η αληθινή αγάπη,
την έκαναν τον δικό μου «άγγελο».
Για αυτό και οι μανάδες μας, ακόμη και όταν φύγουν από τη ζωή, παραμένουν δίπλα μας, είναι ο χτύπος της καρδιάς μας.
Θυμηθείτε μονάχα:
-τα ξενύχτια πάνω από το άρρωστο προσκεφάλι μας,
-να τρέχει κάθε φορά που την καλούσατε,
θυμηθείτε ακόμη και πόσες φορές την στεναχωρήσατε άθελα σας και εκείνη έκλαψε κρυφά για να μην σας/μας το δείξει.
Κούραση, φροντίδες, ξενύχτια, παρέχονται χωρίς φειδώ, με ανεξάντλητη στοργή και απέραντη αφοσίωση.
Θυμηθείτε αργότερα πως στάθηκε δίπλα στη δική σας οικογένεια και στα παιδιά σας ως γιαγιά, ξέροντας ότι τα παιδιά των παιδιών της είναι δυο φορές παιδιά της.
Πάντα το ίδιο χαμόγελο, πάντα η ίδια αγάπη, πάντα το ίδιο πρόσωπο.
Αλήθεια, υπάρχει τίποτα:
-αγνότερο,
-δυνατότερο,
-πιο όμορφο
-και γλυκό
από το πρόσωπο της μάνας;
Και όλα αυτά:
-χωρίς ποτέ να πεινά,
-χωρίς ποτέ να διψά,
-χωρίς ποτέ να αρρωσταίνει,
-χωρίς ποτέ να εκφράζει τα δικά της θέλω,
όπως πολύ εύστοχα αναφέρει η Όλγα στη σελίδα 25.
Όλα για τα παιδιά της!
Και εδώ είναι που ξεχωρίζει η ελληνίδα μάνα, η οποία ακόμα και μέσα στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία πασχίζει ηρωικά να ισορροπήσει τα πάντα και οφείλουμε να της αποδώσουμε:
-τον σεβασμό
-και την ευγνωμοσύνη
που της αρμόζει.
Το οφείλουμε σε εκείνο το πρόσωπο που είναι συνυφασμένο με την ίδια τη ζωή.
Μάνα, όμως, σημαίνει και έμπνευση. Από αυτήν αντλούμε δύναμη και αγάπη.
Ποιος ή ποια δεν θυμάται εκείνο το φιλί της γαλήνης που τα γιατρεύει όλα και πολλές φορές το αποζητούμε ακόμη και σήμερα;
Βλέπετε, είχα το θλιβερό προνόμιο να συνειδητοποιήσω από μικρή ηλικία πως όταν το παιδί ορφανεύει από πατέρα φτωχαίνει. Όταν ορφανεύει από μάνα, ορφανεύει αληθινά.
Στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να κάνω μια ειδική αναφορά στο κεφάλαιο για τη μάνα και την οικογένεια.
Η οικογένεια είναι η πρώτη μορφή εξάσκησης στην τιθάσευση του εγώ, καθώς οι μανάδες καλούνται να δώσουν στο αύριο ανθρώπους με ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
Και εσείς, οι γυναίκες που βρίσκεστε εδώ απόψε, καλείστε να προσφέρετε στην κοινωνία, όσες τουλάχιστον έχετε κόρες, τις επόμενες μανάδες.
Τις γυναίκες, δηλαδή, που κρατούν στα χέρια τους το μέλλον του Έθνους μας.
Το περιγράφει η Όλγα στη σελίδα 83: «Η μάνα του σήμερα που σέβεται τον άνθρωπο και δεν ζει μονοδιάστατα στα στενά χρονικά όρια της εφήμερης ζωής της, πιστεύει ότι δύναται να νουθετήσει το νέο άνθρωπο από τη βάση του».
Πρόκειται για μια άποψη την οποία συνυπογράφω, διότι η μάνα είναι προικισμένη με εσωτερική δύναμη να τα αλλάζει όλα.
Αυτή διαπλάθει και μορφοποιεί τον χαρακτήρα του παιδιού της, συνειδητά και ασυνείδητα.
Συνειδητά με τη βοήθεια των γνώσεών της και της εμπειρίας από τη ζωή και ασυνείδητα γιατί διαπλάθει και επιδρά πάνω στο παιδί με τη φυσική και ενστικτώδη δύναμή της, αλλά και την έμφυτη συναισθηματικότητα.
Αν ο σύζυγος είναι η κεφαλή του σπιτιού, η μητέρα είναι ο λαιμός. Και γνωρίζουμε όλοι ότι ο λαιμός είναι εκείνος που κατευθύνει τις κινήσεις του κεφαλιού.
Για ευνόητους λόγους θα σταθώ, επίσης και στο κεφάλαιο «μάνα και πολιτική». Η προσέγγιση της Όλγας μου άρεσε πολύ.
Όπως επισήμανα πριν από λίγο, η μητέρα παίζει θεμελιώδη ρόλο σε όλα τα εξελικτικά στάδια του παιδιού.
Όταν κάποια γυναίκα είναι μάνα, πάντα σκέφτεται δυο φορές. Τη μια για τον εαυτό της και την άλλη για το παιδί της.
Πως είναι δυνατόν η μάνα που επαγρυπνεί για τα παιδιά της να μην ασχολείται με την πολιτική;
Μάνα σημαίνει παιδεία, από την οποία εξαρτάται και καθορίζεται η πολιτική.
Και σε τελική ανάλυση, η μάνα εκτός από το άτομο ανήκει στην οικογένεια, στον δήμο που κατοικεί, όπως παρατηρεί και η συγγραφέας στη σελίδα 145.
Ως μέρος, λοιπόν, του κοινωνικού συνόλου από το οποίο δεν έχουμε μόνο απαιτήσεις αλλά και υποχρεώσεις, η γυναίκα, η μάνα, οφείλει να συμμετέχει στα κοινά και άρα στην πολιτική.
Και για να σας το πω πιο απλά, κάθε οικογένεια, κάθε νοικοκυριό, είναι και ένα μικρό κοινοβούλιο. Όπως κάθε σπίτι χρειάζεται τη μάνα, έτσι και η πολιτική χρειάζεται τις γυναίκες.
Μην ξεχνάτε κάτι βασικό. Όλοι εμείς οι σημερινοί πολιτικοί λάβαμε πολιτική αγωγή από τα σπίτια μας, τις οικογένειές μας, τις μανάδες μας.
Έτσι δεν είναι Όλγα;
Το γράφεις, αν δεν κάνω λάθος, στη σελίδα 189:
«Όταν μορφώνεις ένα αγόρι μορφώνεις και ένα άτομο. Όταν μορφώνεις ένα κορίτσι, μορφώνεις μια ολόκληρη κοινωνία».
Κλείνω, γιατί δεν θέλω να σας κουράσω άλλο.
Συμπερασματικά, τούτο το βιβλίο αποτέλεσε αφορμή προβληματισμού και τροφή σκέψης. Και τα δυο ωστόσο, γεννούν ελπίδα.
Όσο το χέρι της μάνας συνεχίζει να χαϊδεύει ένα μικρό παιδί, αυτό το χέρι κτίζει το μέλλον μεταδίδοντας σε όλον τον κόσμο πίστη και αγάπη.
Οι μάνες μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, να τον κάνουν καλύτερο.
Και για να απαντήσω στο ερώτημα που θέτει η Όλγα για το εάν υπάρχει ελπίδα αποκατάστασης της μάνας μέσα στην παγκοσμιοποιημένη ανθρωπότητα, θα απαντήσω ξεκάθαρα: Ναι!
Το μαρτυρά η δική σας παρουσία εδώ, απόψε.
Ο ρόλος της μάνας ακόμη και αν σε ορισμένες περιπτώσεις πέσει χαμηλά, εμείς πρέπει να τον σηκώσουμε και να τον κρατήσουμε ψηλά.
Θα κλείσω διαβάζοντας τις πρώτες σειρές καθώς και τις τελευταίες από τη σελίδα 292 του βιβλίου:
«Μάνα: φορέας ζωής, αγάπης ελπίδας.
Μάνα εστί αγάπη και αγάπη εστί μάνα!
Μάνα είσαι η καρδιά της γης. Δίχως καρδιά δεν μπορεί να ζήσει η γη. Σ'έχουμε ανάγκη να'σαι δυνατή και όχι αδύναμη».
Και θα προσθέσω εγώ: «Μάνα η πρώτη λέξη, μάνα και η τελευταία».
