Πιο συγκεκριμένα τα διατηρητέα κτίρια του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης υπολογίζονται στα 1.100, ενώ εντοπίζονται κυρίως στο ιστορικό κέντρο της πόλης, στην Άνω Πόλη και στην Ανατολική Θεσσαλονίκη.
Τα περισσότερα από τα αρχοντικά αυτά, δείγματα μοναδικής αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται στην παλαιά συνοικία των Εξοχών, βρίσκονται υπό το καθεστώς της εγκατάλειψης και της κατάρρευσης, παρά το γεγονός ότι έχουν ανακηρυχθεί διατηρητέα.
Τα ποσά που απαιτούνται για τη συντήρηση των κτιρίων αυτών είναι υπέρογκα, ενώ οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν να ανταποκριθούν οικονομικά και τα εγκαταλείπουν αναμένοντας την κατάρρευσή τους, ώστε να μπορέσουν στη συνέχεια να αξιοποιήσουν οικονομικά τα οικόπεδα και να ανοικοδομήσουν πολυώροφες οικοδομές. Κάτι ωστόσο που η νομοθεσία δεν επιτρέπει, καθώς δεν επιτρέπεται αποχαρακτηρισμός ακόμα και μετά την κατάρρευση του διατηρητέου κτιρίου. Ως εκ τούτου δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος αδράνειας και αναποτελεσματικότητας, ενώ σιγά-σιγά χάνεται κομμάτι της ιστορίας του τόπου.
Η έλλειψη ενημέρωσης και κινήτρων, το υψηλό κόστος συντήρησης, η γραφειοκρατία, η εμπλοκή πολλών διαφορετικών φορέων για τη συντήρηση και ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων, λειτουργούν ανασταλτικά στην αποκατάσταση και αξιοποίησή τους. Σύμφωνα μάλιστα με την Μόνιμη Επιτροπή Αρχιτεκτονικών Θεμάτων του ΤΕΕ/ΤΚΜ, παρά το γεγονός ότι προβλέπονται χαμηλότοκα δάνεια για τους ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων, οι τράπεζες δεν προχωρούν στη χορήγησή τους στους δικαιούχους, ώστε να μπορέσουν να τα συντηρήσουν.
Μετά από τα παραπάνω ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
- Προβλέπεται να προχωρήσει το αρμόδιο Υπουργείο Πολιτισμού στη σύσταση σχετικού καταλόγου-αρχείου, όπου θα καταγράφονται τα διατηρητέα κτίρια της Θεσσαλονίκης, η κατάσταση στην οποία βρίσκονται και τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για τη συντήρηση και αποκατάστασή τους;
- Σκοπεύει να διενεργήσει ελέγχους το αρμόδιο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναφορικά με τη χορήγηση προνομιακών δανείων από τα τραπεζικά ιδρύματα προς τους ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων, με σκοπό τη συντήρηση και ανάδειξή τους;
- Εξετάζει το αρμόδιο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών τη λήψη περαιτέρω μέτρων και κινήτρων για την αποκατάσταση και συντήρηση των πολυδάπανων διατηρητέων κτιρίων της Θεσσαλονίκης;
- Σε τι ενέργειες προβλέπεται να προχωρήσουν τα αρμόδια Υπουργεία προκειμένου να προστατευτούν από τις φθορές του χρόνου και την κατάρρεύση τα διατηρητέα κτίρια της Θεσσαλονίκης;