Συζήτηση επί της «Ετήσιας Εκθέσεως 2007» του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο πιο σημαντικός διπλωμάτης της χώρας μας στο εξωτερικό ήταν, είναι και παραμένει ο Απόδημος Ελληνισμός. Η ιστορία του μεταναστευτικού ρεύματος της χώρας μας ξεκινά από το18ο και το 19ο αιώνα με τη δημιουργία των πρώτων ελληνικών παροικιών στην Ιταλία, την Αυστροουγγαρία, τη Μολδοβλαχία, τα βόρεια Βαλκάνια, την Αίγυπτο και τις Ινδίες, για την ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου.
Το 19ο αιώνα, οι παροικίες της Αιγύπτου, της Συρίας, του Λιβάνου και της Μεσοποταμίας γνωρίζουν ιδιαίτερη οικονομική ανάπτυξη. Οι απόδημοι Έλληνες οργανώνουν στις χώρες εγκατάστασής τους κοινότητες με βάση την πόλη κατοικίας, τους εθνικοτοπικούς συλλόγους με βάση τον τόπο καταγωγής τους, ομοσπονδίες με βάση τη χώρα υποδοχής τους, ενορίες, καθώς και πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους.
Σε κάθε περίπτωση, η δράση και η δυναμική που αναπτύσσουν οι Έλληνες του εξωτερικού έχει σημαντικό αντίκτυπο στις χώρες υποδοχής τους. Τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, καταγράφουν περισσότερες από τρεις χιλιάδες οργανώσεις στο εξωτερικό.
Εκτός, όμως, από τους εκάστοτε συλλόγους και ομοσπονδίες, οι Έλληνες του εξωτερικού αποτελούν ένα σημαντικό δυναμικό στο χώρο όπου δραστηριοποιούνται επαγγελματικά, καθώς επίσης και στον πολιτικό στίβο. Η δυναμική παρουσία του Απόδημου Ελληνισμού ως ισχυρού οικονομικού και πολιτικού παράγοντα διαγράφεται στην ιστορία του ελληνικού γένους. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα, όπου οι Έλληνες του εξωτερικού έχουν στηρίξει τη μητέρα πατρίδα σε δύσκολες στιγμές του Έθνους με χρηματικά εμβάσματα, γενναίες δωρεές και κάθε είδους οικονομικές ευεργεσίες.
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στηρίζεται από τη Φιλική Εταιρεία. Στους Βαλκανικούς Πολέμους εκατοντάδες ομογενείς μετανάστες επιστρέφουν από την Αμερική, για να συμμετάσχουν ενεργά στην προάσπιση της πατρίδας. Κάθε φορά που το ελληνικό έθνος δέχεται πλήγματα, ο Απόδημος Ελληνισμός δίνει δυναμικά το «παρών» του. Το Κυπριακό και το Μακεδονικό αποτέλεσαν και αποτελούν πυλώνες συσπείρωσης των απανταχού Ελλήνων με τη διοργάνωση καθολικών συλλαλητηρίων και άσκηση επιρροής σε κυβερνήσεις του εξωτερικού. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Αυστραλίας, αναφορικά με το Μακεδονικό.
Η ελληνική ομογένεια, σε κάθε δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας, δίνει πάντα δυναμικά το «παρών». Τις δύσκολες στιγμές δοκιμασίας του Έθνους μας στις πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα μας το καλοκαίρι που μας πέρασε, η ηθική και οικονομική συμπαράσταση των ομογενών προς τους πληγέντες ήταν άμεση και ουσιαστική.
Ωστόσο, ο μεγαλύτερος φόβος και κίνδυνος για τον Απόδημο Ελληνισμό σήμερα είναι η διαφύλαξη της εθνικής του ταυτότητας. Οι Έλληνες της τρίτης και τέταρτης γενιάς του εξωτερικού είναι αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της αφομοίωσης από τις χώρες υποδοχής τους. Η διατήρηση της ταυτότητας, της γλώσσας, η γνώση της ιστορίας, η διατήρηση και μετάδοση των ηθών και εθίμων αποτελούν πρωτίστης σημασίας παράγοντες για τη σύνδεση των ομογενών με την Ελλάδα.
Εδώ αρχίζει η ευθύνη και το καθήκον της ελληνικής πολιτείας. Η Γενική Γραμματεία του Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών ιδρύθηκε το 1983 και το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού ξεκίνησε τη λειτουργία του δώδεκα χρόνια μετά, το 1995. Όπως ήδη προαναφέραμε, η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού ιδρύθηκε το 1983, λειτουργεί ως αυτοτελής δημόσια υπηρεσία στο πλαίσιο του Υπουργείου Εξωτερικών, με προϊστάμενο τον εκάστοτε αρμόδιο για θέματα Απόδημου Ελληνισμού Υφυπουργό Εξωτερικών. Έχει δικό της οργανισμό λειτουργίας και διαθέτει τακτικό προϋπολογισμό, από τον οποίο καλύπτονται αποκλειστικά όλες οι δαπάνες.
Πρωταρχικοί στόχοι της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού είναι η διατήρηση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας των Ελλήνων σ' όλον τον κόσμο, η διατήρηση και ενίσχυση των δεσμών των Αποδήμων Ελλήνων με την πατρίδα, η διατήρηση και ενίσχυση των δεσμών των Αποδήμων Ελλήνων μεταξύ τους, η βελτίωση των όρων εργασίας, των συνθηκών ζωής, καθώς και η προάσπιση των δικαιωμάτων των Αποδήμων στον τόπο που ζουν, η αρμονική επανένταξη στην ελληνική κοινωνία όσων επιθυμούν να επιστρέψουν, η ενίσχυση του φιλελληνισμού ανά τον κόσμο.
Για την πραγματοποίηση αυτών των στόχων, Γενική Γραμματεία του Απόδημου Ελληνισμού αναπτύσσει ανεξάρτητες και ολοκληρωμένες δραστηριότητες, υλοποιεί προγράμματα και συνεργάζεται με άλλα Υπουργεία και Οργανισμούς όταν πρόκειται για ειδικά θέματα, όπως για παράδειγμα τα θέματα ασφάλισης, τις φορολογικές απαλλαγές, κ.λπ..
Εξάλλου, η πολιτεία μετά από αρκετά χρόνια, ήρθε το 1995 με Προεδρικό Διάταγμα να ιδρύσει το Συμβούλιο του Απόδημου Ελληνισμού για να αποτελέσει το συμβουλευτικό και εισηγητικό όργανο προς την πατρίδα στα θέματα της ομογένειας.
Η μεγαλύτερη πρόκληση, αλλά και ο βασικός στόχος του Σ.Α.Ε. είναι η συνεργασία, η υποστήριξη και η συνένωση της ομογένειας σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε ο ελληνισμός να αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη δύναμη.
Βασικός ρόλος του Σ.Α.Ε. είναι η προσέγγιση των Ελλήνων της Διασποράς και η δημιουργία μιας παγκόσμιας δικτύωσης, με στόχο το σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων προς το συμφέρον της ομογένειας και η μεταφορά τους ως γνωμοδοτικό και συμβουλευτικό όργανο προς την ελληνική πολιτεία.
Το όραμα του Σ.Α.Ε. συνοπτικά συνοψίζεται στα παρακάτω: Να ενώσει και να προβάλλει τον ελληνισμό, ώστε να καταστεί μία σημαντική δύναμη επιρροής ανά τον κόσμο, να υποστηρίξει τις προσπάθειες των Ελλήνων για την κάλυψη των αναγκών τους και να βελτιώσει την οικονομική, κοινωνική και πολιτική τους θέση. Να εμπνεύσει και να προσελκύσει τους φιλέλληνες ανά την υφήλιο. Να συμβάλλει στην περαιτέρω ανάπτυξη και σύσφιξη των σχέσεων των χωρών διαμονής των Αποδήμων και των ομογενών Ελλήνων με την Ελλάδα.
Όπως επεσήμανα πριν, τις δύο μέρες που προηγήθηκαν, αλλά και τη σημερινή, είχαμε τη δυνατότητα να ακούσουμε στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, αλλά και στην Ολομέλεια ζωντανά τους εκπροσώπους του Σ.Α.Ε. -το Προεδρείο του Σ.Α.Ε.- να μας ενημερώνει για τα προβλήματα των απανταχού Ελλήνων, τις προτάσεις τους, τις προοπτικές τους, τα οράματά τους για την καλύτερη δυνατή επανασύνδεσή τους με την «μητέρα-πατρίδα» και την προσφορά τους σ' αυτή.
Παράλληλα, είχαμε τη δυνατότητα να μελετήσουμε και την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ετήσια έκθεση για το έτος 2007 του Σ.Α.Ε. που φέτος για πρώτη φορά συντάσσεται σε εφαρμογή του σχετικού ν. 3480/2006.
Είναι φανερό απ' όλα τα παραπάνω ότι το Σ.Α.Ε. παρ' ότι μόλις τώρα εισήλθε στην εφηβική του ηλικία -μια που είναι μόλις δώδεκα χρονών- έχει ξεπεράσει σημαντικά προβλήματα -βεβαίως και έχει ακόμα προβλήματα- αλλά πρέπει να τονίσουμε ότι βρίσκεται σ' έναν πάρα πολύ καλό δρόμο.
Το αρχικό Προεδρείο του Σ.Α.Ε. υπό τον κ. Άντριου Άθενς για έντεκα ολόκληρα χρόνια έκανε πάρα πολύ καλή δουλειά στα υβριδικά βήματα του Συμβουλίου, ενώ και το νέο Προεδρείο του Σ.Α.Ε. υπό τον κ. Ταμβάκη συνεχίζει στους ίδιους ρυθμούς την προσπάθεια για ενίσχυση, για οργάνωση, για κινητοποίηση, για αυτογνωσία σε τελική ανάλυση του απανταχού ελληνισμού.
Θα σταθώ για λίγο σε μία επισήμανση που έγινε χθες από τον κ. Ταμβάκη, τον Πρόεδρο του Σ.Α.Ε., στην αρμόδια Επιτροπή Απόδημου Ελληνισμού. Αναφέρθηκε στο ζήτημα της ονομασίας του Συμβουλίου και πρότεινε από Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού να μετατραπεί η ονομασία στο γενικότερο τίτλο «Συμβούλιο Απανταχού Ελληνισμού». Εκτιμώ ότι είναι μία πάρα πολύ σωστή πρόταση, γιατί πραγματικά στις ημέρες μας δεν μιλάμε πλέον για Απόδημο Ελληνισμό, αλλά για απανταχού Ελληνισμό, μια που υπάρχουν πολλές χώρες όπου έχουμε ελληνισμό τρίτης και τέταρτης γενιάς και σίγουρα όχι πια Απόδημους.
Σε σχέση με τα επιμέρους προβλήματα του Απόδημου Ελληνισμού, όπως αυτά αναφέρθηκαν ή περιγράφονται στη σχετική ετήσια έκθεση του Σ.Α.Ε. -και αυτά είναι τα φορολογικά, τα θέματα της ασφάλισης, τα θέματα παιδείας και μια σειρά επιμέρους ζητημάτων που απασχολούν τους Έλληνες του εξωτερικού- εκτιμώ -και αυτό είναι το πιο σημαντικό απ' όλα- ότι από την πλευρά της Κυβέρνησης υπάρχουν τα ευήκοα ώτα των αρμόδιων Υπουργών-Υφυπουργών οι οποίοι είναι διαθέσιμοι για συνεργασία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αυτά.
Εξάλλου, στο λίγο χρόνο που μου απομένει, θα ήθελα να σταθώ σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα, στο ζήτημα της ψήφου των Αποδήμων Ελλήνων. Νομίζω, λοιπόν, ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό που από πλευράς Κυβέρνησης εκφράστηκε σαν πολιτική βούληση και ξεκίνησε με ένα σχέδιο νόμου το οποίο μπήκε για δημόσια διαβούλευση και έχει γίνει η σχετική διαβούλευση και υπάρχουν και οι σχετικές προτάσεις του Σ.Α.Ε.. Είναι πάρα πολύ θετική η χθεσινή συνάντηση του Σ.Α.Ε. με τον Πρωθυπουργό της χώρας, ο οποίος δεσμεύθηκε ότι μέχρι τα τέλη του 2008 θα έχει γίνει ο σχετικός νόμος για το δικαίωμα ψήφου στους Απόδημους Έλληνες, στους απανταχού Έλληνες, γιατί πιστεύω ότι μ' αυτόν τον τρόπο θα τους φέρουμε πολύ πιο κοντά στην πατρίδα και θα τους δώσουμε τη δυνατότητα να ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για τα πράγματα της χώρας.
Κλείνοντας, αγαπητοί συνάδελφοι, τονίζω και χαιρετίζω αυτήν την πολύ σημαντική ειδική συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για θέματα του απανταχού Ελληνισμού και εύχομαι αυτή η συνεδρίαση, αλλά και γενικότερα η πορεία του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού να είναι η απαρχή για ένα καλύτερο μέλλον για τους απανταχού Έλληνες, γιατί όπως είπα και στην εισαγωγή της ομιλίας μου, οι Απόδημοι Έλληνες ήταν, είναι και εξακολουθούν να παραμένουν ο σημαντικότερος διπλωμάτης, ο σημαντικότερος πρεσβευτής της χώρας μας στο εξωτερικό.
Σας ευχαριστώ πολύ.