Κυρίες και κύριοι,
Στις 14 Σεπτεμβρίου 1922 γράφτηκε η τραγικότερη σελίδα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, καθώς ένα
εκατομμύριο Έλληνες θυσιάστηκαν σε μια επιχείρηση εθνικής και θρησκευτικής κάθαρσης.
-Οι φλόγες που κατέκαψαν τη Σμύρνη,
-οι κτηνωδίες,
-η ανείπωτη καταστροφή,
-η θυσία του Αγίου Ιερομάρτυρα Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Σμύρνης που δεν εγκατέλειψε το ποίμνιό του,
-η τραγική απώλεια του γενέθλιου τόπου,
-τα καράβια της προσφυγιάς,
-ο αποχαιρετισμός της γης της Ιωνίας,
αποτελούν κρίκους ενός πρωτοφανούς ξεριζωμού των Ελλήνων, από μια γη στην οποία:
-έζησαν,
-αναπτύχθηκαν και
-μεγαλούργησαν για περίπου 2,5 χιλιετίες.
Η Σμύρνη, το Αϊβαλί και άλλες πόλεις χάθηκαν.
Εκκλησίες και σπίτια κάηκαν, σχολεία ερήμωσαν.
Εκατομμύρια Έλληνες κοιμήθηκαν νοικοκυραίοι και ξύπνησαν πρόσφυγες, χωρίς πατρίδα.
Οι πληγές που άφησε στο κορμί του νεότερου ελληνισμού η Μικρασιατική Τραγωδία, παραμένουν ανοικτές.
Διότι η βίαιη αποκοπή από τον ομφάλιο λώρο της πατρογονικής γης, είναι εμπειρία οδυνηρή και δυσβάστακτη.
«Τη σκέψη του πρόσφυγα», έγραψε ο Γιώργος Σεφέρης, «τη σκέψη του αιχμαλώτου, τη σκέψη του ανθρώπου σαν κατάντησε και αυτός πραμάτεια, δοκίμασε να την αλλάξεις. Δεν μπορείς...»
Για αυτό και εμείς οι Έλληνες και δη οι πρόσφυγες, δεν ξεχνάμε.
Δεν παζαρεύουμε την ιστορία μας, ούτε διαγράφουμε από το βιβλίο της μνήμης την ιστορική αλήθεια.
Την αδιαπραγμάτευτη αλήθεια.
Τη σημασία της Μικρασιατικής Καταστροφής περιέγραψε η Διδώ Σωτηρίου, αυτόπτης μάρτυρας των τραγικών γεγονότων του 1922.
Όπως έγραψε: «Η πτώση της Κωνσταντινούπολης για το έθνος μας, δεν είχε τέτοια σημασία, όπως αυτή η έξοδος του ελληνισμού από ολόκληρη την Ανατολή».
Πολλοί ερευνητές των γεγονότων αναφέρουν πως δεν πρόκειται για άλλη μια καταστροφή, αλλά για τον αφανισμό ενός πολιτισμού.
Η Μικρασιατική καταστροφή, φίλες και φίλοι, δεν έχει ανάγκη να αντιμετωπίζεται με «πολιτική ορθότητα».
Αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός.
Η ιστορική μνήμη δεν ξεριζώνεται, ούτε «συνωστίζεται» στις σελίδες ενός βιβλίου, αλλά παραμένει ζωντανή από γενιά σε γενιά.
Διότι η γνώση της πραγματικής ιστορίας, είναι το μόνο αντίδοτο στη λήθη.
Και οι Έλληνες οφείλουμε να μην ξεχνούμε.
Η παρουσία μας εδώ αποτελεί έμπρακτο φόρο τιμής σε όλους εκείνους που έμειναν πίσω και θυσιάστηκαν στη μοίρα του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Αλλά και ένδειξη σεβασμού σε όσους κατάφεραν, ξεπερνώντας τις κακουχίες και το βίαιο διωγμό, να πατήσουν το χώμα της μητέρας πατρίδας, να ριζώσουν σε αυτήν και να προκόψουν.
Είναι ένα προσκλητήριο αναφοράς, μα και μια απόδειξη πως δεν υπάρχουν χαμένες πατρίδες.
Υπάρχουν μόνο αλησμόνητες πατρίδες.
Ο ακαδημαϊκός Διονύσιος Ζακυνθινός έγραψε πως η Μικρασιατική καταστροφή, «υπήρξεν η τελευταία φάσις του υπερπόντιου Ελληνισμού» μιας και στα ερείπια της ετάφησαν:
-οι Ιωνικές και Ποντιακές αποικίες,
-οι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου,
-το μέγα πολιτιστικό έργο του Βυζαντίου.
Οι Μικρασιάτες ήρθαν στη «μητέρα» πατρίδα και αντιμετωπίστηκαν ως ξένοι.
Όμως, παρά τις δυσκολίες, μπολιάστηκαν με την εδώ κοινωνία και από τις στάχτες της Σμύρνης έφεραν στην Ελλάδα έναν αέρα πιο ανατολίτικο, πιο κοσμοπολίτικο.
Ταυτόχρονα ο προσφυγικός ελληνισμός, χάρη στην τεχνογνωσία και στην έφεση για δημιουργία που μετέφερε ως προίκα στην Ελλάδα, προσέφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες, ώστε η τότε μικρή πατρίδα μας να ανοίξει τα φτερά της, αναπτύσσοντας εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες με τη Δύση.
Παράλληλα διέθεσε:
-εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό,
-επιχειρηματικό πνεύμα και
-δυτικές αντιλήψεις,
με αποτέλεσμα τη δεκαετία 1922-1932 να διπλασιαστούν οι Ελληνικές βιομηχανικές Μονάδες.
Σε αυτό το διάστημα λειτούργησαν για πρώτη φορά: -κλωστοϋφαντουργικά εργοστάσια,
-μονάδες ταπητουργίας αλλά και παραγωγής αλευροβιομηχανικών προϊόντων.
Καταλυτική ήταν επίσης η συμβολή τους και στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.
Η εγκατάστασή τους στη Μακεδονία και τη Θράκη, είχε ως αποτέλεσμα να διπλασιαστεί η γεωργική παραγωγή και οι καλλιεργούμενες εκτάσεις να αυξηθούν κατά 50%.
Όπως συνέβη στη βιομηχανία, έτσι και στη γεωργία:
-αναπτύχθηκαν νέες καλλιέργειες,
-επεκτάθηκαν εκείνες του καπνού και του βαμβακιού,
-ενισχύθηκαν η αλιεία και η κτηνοτροφία.
Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε, επίσης, η πολιτιστική τους προσφορά, ως τόνωση της πνευματικής ζωής και διαμόρφωση μιας νέας ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας.
Ο Μικρασιατικός Ελληνισμός, λοιπόν, έδωσε στην ελληνική οικονομία την ώθηση που της έλειπε, διαδραματίζοντας καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Κυρίες και κύριοι,
οι μνήμες ενός λαού δεν θάβονται, δεν σβήνουν, δεν διαγράφονται.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 90 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή, ας παραδειγματιστούμε από τις παραλείψεις και τα λάθη που οδήγησαν στη μεγαλύτερη καταστροφή του ελληνικού έθνους, ευχόμενοι ο Ελληνισμός να μην ξαναζήσει παρόμοια εθνική συμφορά.
Το Έθνος μας υπέφερε πολλά.
Τι και αν περάσαμε κακουχίες, μείναμε όρθιοι.
Το ίδιο θα κάνουμε και τώρα, με αξιοπρέπεια και περηφάνια, όπως αρμόζει σε Έλληνες.
Είναι καθήκον και χρέος μας να διατηρήσουμε άσβεστη την ιστορική μας κληρονομιά, γιατί στη ζωή οφείλουμε να τιμούμε το χθες, να αντιμετωπίζουμε το σήμερα και να οραματιζόμαστε το αύριο.
Χωρίς να ξεχνούμε την ιστορία μας, με απόλυτο σεβασμό και αποδοχή της ιστορικής μνήμης, καλούμαστε στη σύγχρονη πραγματικότητα να:
-θυμόμαστε ότι ο διχασμός και η βία είναι παιδιά του μίσους
-και να αποδεικνύουμε καθημερινά, την ανάγκη μιας ειρηνικής συνύπαρξης και αλληλεγγύης των λαών στο δύσκολο γεωγραφικό μας χώρο.
Σας ευχαριστώ.
