Ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου του Βασίλη Τζανακάρη με τίτλο: "Η Ελλάδα φλέγεται" στα Κερδύλλια

Τοποθέτηση Θ. Καράογλου στην παρουσίαση του βιβλίου του Βασίλη Τζανακάρη με τίτλο: "Η Ελλάδα φλέγεται" στα Κερδύλλια, την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2017

Το πλήρες κείμενο της ομιλίας:
κυρίες και κύριοι,

επιτρέψτε μου να ξεκινήσω εκφράζοντας τον θαυμασμό και δίνοντας τα συγχαρητήριά μου στον Βασίλη Τζανακάρη για την πρωτοβουλία να παρουσιάσει το βιβλίο μνήμης που έγραψε, με τίτλο «Η Ελλάδα φλέγεται», σε αυτόν τον:
-μαρτυρικό
-και αιματοποτισμένο τόπο.

Δεν πρόκειται για έναν απλό συμβολισμό, επειδή το ολοκαύτωμα των Κερδυλλίων πρωταγωνιστεί στο βιβλίο από τις σελίδες 195 μέχρι 233 ή επειδή ο Βασίλης Τζανακάρης μέσα από το περιοδικό «Γιατί» έκανε γνωστή στο πανελλήνιο την εκτέλεση των κατοίκων των Άνω και Κάτω Κερδυλλίων με όλα τα ονόματα των εκτελεσθέντων.
Μα ένας φόρος τιμής στη μαζική εκτέλεση 250 ανδρών, ηλικίας 16 έως 60 χρόνων, από τα στρατεύματα κατοχής στις 17 Οκτωβρίου του 1941.

Είναι η ακλόνητη απόδειξη ότι στην Ελλάδα της:
-οικονομικής,
-θεσμικής
-και αξιακής κρίσης, υπάρχει μνήμη!

Και όπου υπάρχει μνήμη, υπάρχουν:
-αξίες
-και κοινωνική ηθική
που παραμένουν αδιαπραγμάτευτα στο χρόνο.

Ως Σερραίος, λοιπόν, κατά το ήμισυ, μιας και η μητέρα μου κατάγεται από την Πεντάπολη, αισθάνομαι τη συμμετοχή μου στην αποψινή συζήτηση ως ένα προσκύνημα σε όλους εκείνους που δολοφονήθηκαν άδικα σε αυτό το:
-φρικτό
-και αποτρόπαιο έγκλημα.

Το αίμα των αθώων,
-η απώλεια,
-ο σπαραγμός,
-ο θρήνος,
-η θυσία,
υπενθυμίζουν σε μια ολόκληρη χώρα ότι εδώ καταγράφηκε η πρώτη μαζική εκτέλεση επί ελληνικού εδάφους από τα ναζιστικά στρατεύματα.

Ότι εδώ, «το αίμα, το χώμα και τα πρόσωπα έγιναν ένα».

Η περιγραφή που κάνει ο Βασίλης Τζανακάρης αναφερόμενος σε εκείνες τις τραγικές ώρες, βασιζόμενη σε μαρτυρίες, σε φέρνει σε απόσταση αναπνοής από τον τόπο του μαρτυρίου.

Είναι τέτοιο το επίπεδο της ιστορικής έρευνας που έχει κάνει, μα και της ιστορικής αφήγησης, που σε καθηλώνει.

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ στην προτελευταία παράγραφο της σελίδας 209: «Η τελευταία εικόνα: οι εφιαλτικές φιγούρες των φονιάδων που τριγυρνούν ανάμεσα στα άψυχα κορμιά, τ' αναποδογυρίζουν, δίνουν τις χαριστικές βολές. Οι περισσότεροι λερώνουν με αίμα τις ήδη λασπωμένες τους μπότες, τις τινάζουν με αηδία, προσπαθούν να τις καθαρίσουν. Τα δυο χωριά εξακολουθούν να φλέγονται. Οι δολοφόνοι ανασυντάσσονται, μαζεύουν τα όπλα, φορτώνουν στα καμιόνια τα σιδερένια κιβώτια των πυρομαχικών που είχαν φέρει μαζί τους, φεύγουν...».

Φεύγουν, αφήνοντας πίσω τους άψυχα κορμιά. Και όσο και αν προσπάθησαν να... καθαρίσουν τις μπότες τους, όπως γράφει ο Βασίλης, το σημάδι του αίματος που άφησαν πίσω τους δεν καθαρίζει ούτε από τις ψυχές τους, ούτε από την ιστορία, μα ούτε και από τους επίγονους των αθώων νεκρών.

Πιστεύω ότι ο δημοσιογράφος και ιστορικός υψηλής ποιότητας, που ονομάζεται Βασίλης Τζανακάρης, μας παραδίδει αυτό το βιβλίο βασιζόμενος στην αδιαμφισβήτητη δημοσιογραφική του έρευνα και έχοντας κάνει την αναγκαία άσκηση αυτογνωσίας που προϋποθέτει η συγγραφή ενός τέτοιου βιβλίου.

Για εμένα, φίλες και φίλοι, αποτελεί μεγάλη χαρά να βρίσκομαι δίπλα του απόψε. Όπως είναι τιμητικό να με θεωρεί «φίλο κι αδελφό», όπως αναφέρει στην ιδιόχειρη αφιέρωση που μου έγραψε.

Από τα συνολικά 25 βιβλία του, έχω αναζητήσει και διαβάσει τα 20.

Πρώτα τον διάβασα ως αναγνώστης και μετά τον γνώρισα και κατ' επέκταση τον εκτίμησα:
-ως άνθρωπο,
-ως οικογενειάρχη,
-ως φίλο
-και αδελφό.
Όχι γιατί κατάγεται και αυτός από την Πεντάπολη Σερρών, το χωριό της μητέρας μου όπως σας είπα προηγούμενος, αλλά επειδή έχει όλα τα σπάνια χαρίσματα που κάνουν έναν άνθρωπο:
-να ξεχωρίζει
-και να είναι αγαπητός.

Ο Βασίλης Τζανακάρης είναι:
-ευσυνείδητος,
-υποδειγματικός,
-ακέραιος χαρακτήρας.

Αυτόφωτος,
-εργατικός,
-δημιουργικός,
με καθαρό βλέμμα και άρα καθαρή ψυχή.

Ο ίδιος θα πει ότι υπερβάλλω. Σας μιλώ, όμως, από την καρδιά μου!

Με κέρδισαν οι αρετές που τον διακρίνουν όπως ότι είναι:
-συνεσταλμένος,
-μα και γενναιόδωρος
σε αισθήματα.

Ευγενής,
-χαμογελαστός
-και με έναν καλό λόγο για όλους.
Όχι επιτηδευμένο, μα αυθεντικό.

Στα δικά μου μάτια είναι η προσωποποίηση της αξιοπρέπειας και της ευθύνης.

Μένει μακριά από καθετί αλλοιώνει:
-τον εαυτό,
-τον χαρακτήρα
-και την αξία του.

Ειλικρινά σας μιλώ, είναι ελάχιστες οι φορές που έχω συναντήσει προσωπικότητα με τόσο:
-έντονη
-και ειλικρινή διάθεση αυτοκριτικής,
με βαθιά και γνήσια διάθεση αυτοαναθεώρησης.

Λένε ότι ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου, ιδίως ενός συγγραφέα, είναι να διαβάσεις τα γραπτά του διότι είναι κυριολεκτικά αυτό που γράφει.

Στην προκειμένη περίπτωση ο φίλος Βασίλης γράφει από ψυχής.

Τιμά, σέβεται και αγαπά το γράψιμο.

Γράφει αφήνοντας ξεκάθαρο αποτύπωμα στις συνειδήσεις μας. Για αυτό εξάλλου τιμήθηκε με κρατικό βραβείο χρονικού-μαρτυρίας για το βιβλίο του «Δακρυσμένη Μικρασία 1919-1922».

Αναγνωρίζει ότι η συγγραφή και η ανάγνωση ενός βιβλίου είναι πάθος και αγωνία.

Σε αυτήν την αντιπνευματική εποχή και σε έναν κόσμο που χάνει όλο και περισσότερο τις αξίες του, το βιβλίο «Η Ελλάδα φλέγεται» είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο.

Στις περίπου 750 σελίδες του φτάνει στην ουσία της ιστορίας.

Έχοντας ως πηγή το:
-πλούσιο,
-σπάνιο
-και πολύτιμο αρχείο του,
για το οποίο δηλώνει -και έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει- υπερήφανος, παρουσιάζει στο αναγνωστικό κοινό μια λογοτεχνική περιγραφή συναισθημάτων και λεπτομερειών.

Εστιάζει στις «μικρές» και για άλλους «ασήμαντες» λεπτομέρειες της ιστορίας, προσθέτοντας πολύτιμες καινούργιες πτυχές στην πρωτότυπη έρευνα.

Δεδομένου ότι το βιβλίο καταπιάνεται και με τη δύσκολη περίοδο του εμφυλίου είμαι σίγουρος ότι πολλοί από εσάς αναρωτιέστε πως γίνεται ένας «συντηρητικός» πολιτικός όπως εγώ, αποφεύγω να χρησιμοποιήσω τη λέξη «δεξιός», να διαβάζει την ιστορία μέσα από την οπτική ενός συγγραφέα Αριστερών καταβολών...

Εξηγώ ότι ουδέποτε επέτρεψα στον εαυτό μου να βλέπει και να αξιολογεί:
-πράγματα
-και καταστάσεις
φορώντας κομματικές παρωπίδες.

Θέλω να είμαι ρεαλιστής και να αναλύω τα δεδομένα ως ουδέτερος παρατηρητής και όχι από την επιθυμητή σκοπιά.
Θεωρώ ότι ο Βασίλης Τζανακάρης με τον εξαιρετικό τρόπο γραφής του καταφέρνει μαεστρικά να ισορροπεί και να είναι αντικειμενικός.

Προφανώς υπάρχουν στο βιβλίο σημεία με τα οποία συμφωνώ και άλλα με τα οποία διαφωνώ. Πάγια θέση μου, ωστόσο, είναι ότι η διαφωνία λειτουργεί ως αφετηρία διαλόγου και ο διάλογος αποτελεί κορυφαία έκφραση της δημοκρατίας!

Στη ζωή τα παθήματα πρέπει να γίνονται μαθήματα, όχι άλλοθι. Και αυτές τις δύσκολες ώρες πρέπει όλοι να θυμόμαστε ότι η διχόνοια υπήρξε ανέκαθεν η κακή μοίρα της Ελλάδας.

Αυτή ευθύνεται για:
-την Μικρασιατική καταστροφή το 1922,
-την ισοπέδωση της χώρας κατά τη δεκαετία του 1940,
-τη δικτατορία του 1967-1974,
ακόμα και την τραγωδία της Κύπρου.
Και ο προβληματισμός μου έγκειται στο ότι ακόμη και σήμερα η κοινωνία μας στενάζει από αυτό το παράλογο εθνικό σαράκι.

Για κάθε εθνική τραγωδία που βιώσαμε ως Έθνος, η ευθύνη είναι συλλογική. Δεν ευθύνονται οι «απέναντι», αλλά εμείς που επιτρέψαμε στους εαυτούς μας να λησμονήσουμε το νόημα της εθνικής ομοψυχίας.

Φίλες και φίλοι,
Οι ιστορικές μνήμες είναι οδοδείκτες ζωής. Είναι οι σπίθες που αναζωπυρώνουν:
-αξίες,
-αρχές
-και ιδανικά

Οι λαοί οφείλουν να συγχωρούν. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι εφικτό. Τα εγκλήματα πολέμου όμως δεν πρέπει σε καμία περίπτωση:
-να λησμονιούνται,
-ούτε να παραγράφονται.
Είναι ένα κλειστό βιβλίο, οι σελίδες του οποίου πρέπει να είναι διαθέσιμες σε κάθε έναν και σε κάθε μία.

Κλείνω, με ένα όνειρο που έχω. Οι επόμενες γενιές των Ελλήνων να μην δουν την Ελλάδα να φλέγεται.

Δεν τους αξίζει!

Φίλε Βασίλη Τζανακάρη,
σε ευχαριστώ για την ιδιαίτερα τιμητική πρόσκληση να βρίσκομαι απόψε δίπλα σου.